Η απόφαση της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ: Η Ευρώπη στο σύγχρονο κόσμο και η μάχη της Αριστεράς
«Αναγνωρίζοντας έγκαιρα τους δυστοπικούς κινδύνους της εποχής μας, αλλά και με οδηγό την αισιοδοξία της βούλησης για τον δημοκρατικό μετασχηματισμό της Ευρώπης, ο ΣΥΡΙΖΑ απευθύνει ενωτικό προσκλητήριο σε όλες τις δυνάμεις της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, των Πρασίνων και της αριστερής σοσιαλδημοκρατίας που θέλουν και μπορούν να αντιπαλέψουν, πανευρωπαϊκά και στις χώρες τους, τον νεοφιλελεύθερο αυταρχισμό και την εφιαλτική ανάδυση της Ακροδεξιάς», τονίζεται στο κείμενο της απόφασης στην οποία περιγράφεται αναλυτικά η ανάγκη συγκρότησης ενός ισχυρού προοδευτικού μετώπου εν μέσω ραγδαίων μεταβολών στην Ευρώπη και τον κόσμο
(φωτογραφία από τη συνεδρίαση της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ: Άγγελος Καλοδούκας - εδώ το σχετικό άλμπουμ)
«Η Ευρώπη στο σύγχρονο κόσμο: Η μάχη της Αριστεράς εν μέσω ραγδαίων μεταβολών» είναι ο τίτλος της απόφασης της Κεντρικής Επιτροπής ΣΥΡΙΖΑ η οποία συνεδρίασε το περασμένο σαββατοκύριακο (1-2 Δεκεμβρίου 2018).
Μέσω της απόφασης, ο ΣΥΡΙΖΑ απευθύνει «ενωτικό προσκλητήριο σε όλες τις δυνάμεις της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, των Πρασίνων και της Αριστερής Σοσιαλδημοκρατίας που θέλουν και μπορούν να αντιπαλέψουν, πανευρωπαϊκά και στις χώρες τους, τον νεοφιλελεύθερο αυταρχισμό και την εφιαλτική ανάδυση της Ακροδεξιάς»
«Θεμελιώδης στόχος είναι να ηττηθεί ο νεοφιλελευθερισμός και ο νεοσυντηρητισμός ως συνολική αντίληψη εξουσίας και ως πλαίσιο διεθνών σχέσεων», υπογραμμίζει η Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ και προσθέτει: «Η απάντηση στην προοπτική της επικράτησης της ακραίας συντήρησης δεν μπορεί να είναι άλλη από την εγρήγορση και την κινητοποίηση των προοδευτικών δυνάμεων. Όσο και να μεταμφιέζονται οι φασιστικές ιδέες, παραμένουν ο πυρήνας των σημερινών αλλά και των αυριανών εθνικιστικών και πολεμικών συγκρούσεων. Όσο το 'μαύρο μέτωπο' ανεβαίνει ευρωπαϊκά, τόσο πιο απαραίτητη γίνεται η επιτάχυνση των διαδικασιών συγκρότησης προοδευτικής συμμαχίας».
Από την άλλη, «η απάντηση δεν μπορεί να είναι ένας 'αριστερός' οικονομικός και πολιτικός απομονωτισμός, ένας ιδιότυπος 'εθνικισμός από τα Αριστερά'. Δυνάμεις που αυτοπροσδιορίζονται ως ριζοσπαστικές, αριστερές και αντισυστημικές, επιδιώκουν να περικόψουν την εκλογική επιρροή της Ακροδεξιάς στα εργατικά-λαϊκά στρώματα υιοθετώντας μέρος της ατζέντας της ίδιας της Ακροδεξιάς».
«Μέσα σε ένα δυσμενές αλλά και ευμετάβλητο περιβάλλον, η Ευρωπαϊκή Αριστερά και ο ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα, καλούνται να δώσουν πειστικές απαντήσεις και να διαμορφώσουν ηγεμονικές προοδευτικές πολιτικές που θα επαναφέρουν την ελπίδα στο προσκήνιο", επισημαίνει η απόφαση που δόθηκε σήμερα, Τετάρτη 5/12, στη δημοσιότητα και υπογραμμίζει πως «'είναι ανάγκη να καταρτιστεί ένα σχέδιο κοινών στόχων από την Αριστερά, τους Πράσινους και τους αριστερούς σοσιαλδημοκράτες κόντρα στη γραφειοκρατική τεχνοκρατική δομή της Ευρώπης με καθημερινές μικρές και μεγαλύτερες ρήξεις σε συνάρτηση με τους κοινωνικούς και πολιτικούς συσχετισμούς». Πιο συγκεκριμένα:
«Μια ευρωπαϊκή διάσκεψη για το χρέος μπορεί να αποτελέσει σημείο αιχμής του προοδευτικού μετώπου στις προτάσεις του για τη δημοκρατική λειτουργία των θεσμών της ΕΕ. Ο διαμοιρασμός των κινδύνων, η αλληλεγγύη μεταξύ των μελών, η κοινή φορολογική πολιτική, η αλλαγή στο ευρωπαϊκό νομικό καθεστώς και ειδικά στο Δίκαιο του Ανταγωνισμού, ο δημοκρατικός έλεγχος της ΕΚΤ, η ενίσχυση των εξουσιών ελέγχου του ευρωκοινοβουλίου, ο κοινός προϋπολογισμός της Ευρωζώνης, βασισμένος στη φορολογία των χρηματιστηριακών συναλλαγών και των πολυεθνικών εταιρειών, ο ανασχεδιασμός της περιφερειακής πολιτικής, η χάρτα των θεμελιωδών δικαιωμάτων (υποχρεωτική για όλα τα κράτη-μέλη), οι συλλογικές συμβάσεις με ρήτρα σύγκλισης, η αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας, η αποδυνάμωση εξωθεσμικών οργάνων της ΕΕ (όπως το Eurogroup και το Euroworking group) και τα δημοψηφίσματα, είναι οι απαραίτητες προϋποθέσεις για μια ριζική επαναθεμελίωση της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής και τον μετασχηματισμό της Ευρώπης σε προοδευτική κατεύθυνση. Αυτές είναι οι προϋποθέσεις που αγωνιζόμαστε να υλοποιήσουμε».
Το κείμενο της απόφασης αναφέρει αναλυτικά τα εξής:
1. Ο σύγχρονος κόσμος
O παγκόσμιος καπιταλισμός έχει εισέλθει σε μια νέα φάση μεγάλων ανακατατάξεων υπό την ηγεμονία του χρηματοπιστωτικού τομέα. Πολλές από τις τρέχουσες ανατροπές είναι πέρα από τον έλεγχο των ΗΠΑ και αυτό συνιστά σοβαρή αλλαγή. Οι Ηνωμένες Πολιτείες εξακολουθούν να κυριαρχούν, αλλά πλέον δεν ηγεμονεύουν.
Το αποτέλεσμα είναι η εντατικοποίηση των συγκρούσεων στη διεθνή σκηνή σχετικά με ζωτικής σημασίας θέματα, όπως οι πολεμικές συρράξεις, η φτώχεια, ο διεθνής μακροοικονομικός συντονισμός, η μεταρρύθμιση των χρηματοπιστωτικών κανονιστικών ρυθμίσεων, η εμπορική πολιτική και η κλιματική αλλαγή. Αυτή η νέα πραγματικότητα έχει σοβαρές επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία, καθώς τεράστια λιμνάζοντα κεφάλαια δεν επανεπενδύονται, περιμένοντας να περάσει η σημερινή εποχή πολιτικής και οικονομικής αβεβαιότητας. Η κρίση υπερσυσσώρευσης είναι ακόμα παρούσα.
Στο πλαίσιο της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης, υπό το πρίσμα της εξάπλωσης του κυβερνοχώρου, της γενετικής, της τεχνητής νοημοσύνης, της βιοτεχνολογίας και της νανοτεχνολογίας, εντείνεται ένα νέο είδος ανταγωνισμού μεταξύ των δυνάμεων που διεκδικούν την παγκόσμια ηγεμονία, δηλαδή των ΗΠΑ, της Κίνας, της Ρωσίας.
Σε τελική ανάλυση, λειτουργούμε σε ένα μεταβαλλόμενο καπιταλιστικό σύστημα που εδράζεται σε μια πολυπολική οικονομία.
2. Η Ευρώπη στον κόσμο
Η διεθνής κατάσταση προκαλεί ή ενισχύει έναν αγώνα για πολιτική και οικονομική προσαρμογή στο νέο γεωπολιτικό περιβάλλον. Λόγω της κλίμακας της παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης τις τρεις τελευταίες δεκαετίες, υπάρχουν σήμερα περισσότερες χώρες, των οποίων η εσωτερική κατεύθυνση και οι εξωτερικές σχέσεις επηρεάζουν την περιφερειακή και παγκόσμια δυναμική, αλλά και τις ισορροπίες.
Στο στρατηγικό δίλημμα της ευρωπαϊκής ενοποίησης «διεύρυνση ή εμβάθυνση», στη βάση του οποίου συγκρούστηκαν προοδευτικές και συντηρητικές δυνάμεις, επικράτησε η θέση, στην πιο νεοφιλελεύθερη εκδοχή της, για διεύρυνση υπό την ηγεμονία του γαλλογερμανικού άξονα. Συνεπώς μετατοπίστηκε σταδιακά το κέντρο βάρους στην Ευρώπη από τη δημοκρατία και τις αξίες της, στη δημοσιονομική πειθαρχεία και στους κανόνες. Η στρατηγική της διεύρυνσης βασίστηκε στον σκληρό ανταγωνισμό, που εκφράστηκε εσωτερικά μέσω της Ευρώπης των διαφορετικών ταχυτήτων και εξωτερικά στην πολιτική έναντι της Ρωσίας, επαναφέροντας ανταγωνισμούς του παρελθόντος στο μέλλον και στην πολιτική που ανέπτυξε η ΕΕ στις γειτονικές περιοχές της: Μ. Ανατολή, Β. Αφρική, Βαλκάνια.
Οι επιπτώσεις της αμερικανικής, και μετέπειτα παγκόσμιας, οικονομικής κρίσης του 2008, επηρέασαν καταλυτικά την Ευρωζώνη. Οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές που επιλέχθηκαν από τον σκληρό πυρήνα των κέντρων αποφάσεων στο Βερολίνο, τις Βρυξέλλες και τη Φρανκφούρτη, οδήγησαν σε ασφυκτική και καταστρεπτική λιτότητα και ανισότητα μια σειρά από χώρες, με πρώτη την Ελλάδα, σε μείωση του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού, σε εθνικές αναδιπλώσεις και τελικά στη συρρίκνωση της Ευρώπης. Μόλις σήμερα, ύστερα από 8 χρόνια επιτήρησης και απώλειας μέρους της εθνικής κυριαρχίας, η χώρα μας κάνει τα πρώτα της βήματα στη μεταμνημονιακή περίοδο, έχοντας να αντιμετωπίσει τις συνέπειες των πολιτικών αυτών. Το πρώτο βήμα συρρίκνωσης αφορά το Brexit, του οποίου τα αδιέξοδα ήδη βιώνει ο βρετανικός λαός, ενώ κερδισμένο θα είναι εκείνο το μέρος της βρετανικής ελίτ που έχει στοχεύσει και επενδύσει στο Βrexit.
Η αμφισβήτηση της δυνατότητας εκλεγμένων κυβερνήσεων να εφαρμόζουν τις πολιτικές τους, ακόμα και όταν αυτές κινούνται στο πλαίσιο των υφιστάμενων κανόνων της ευρωζώνης, αδυνάτισε την εμπιστοσύνη των πολιτών. Η προσπάθεια των ευρωπαϊκών νεοφιλελεύθερων κέντρων για τη διάσωση του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος –κύρια του γερμανικού και του γαλλικού– προκάλεσε ύφεση και αποπληθωρισμό αλλά και συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους, των εργασιακών δικαιωμάτων και ελευθεριών. Για να σωθούν οι ευρωπαϊκές τράπεζες διευρύνθηκαν οι ανισότητες και τραυματίστηκε η δημοκρατία.
Μέσα σε αυτό το ταραχώδες σκηνικό, ιδέες που βρίσκονται σε πλήρη συμφωνία με την Ευρώπη του σκοταδισμού, βρήκαν την ευκαιρία να ορθώσουν ανάστημα. Μια νέα Μαύρη Διεθνής συγκροτείται στην ευρωπαϊκή ήπειρο, μέρος μιας παγκόσμιας προσπάθειας παλιών φασιστικών ιδεών να φανούν ως νέες, κρύβοντας τις φαιές στολές των Ταγμάτων Εφόδου. Πρώτος στόχος τους είναι η διάλυση της Ευρώπης μέσω της εθνικιστικής έξαρσης. H ευρωπαϊκή αριστερά, οφείλει να ξεδιπλώσει ξανά τις σκέψεις του διαφωτισμού, υπέρ της επιστήμης και της γνώσης, υπέρ του ουμανισμού και της τέχνης, ενάντια στο δεσποτισμό, τον συγκεντρωτισμό και τον θεοκρατισμό.
Η προσφυγική κρίση αποτέλεσε θρυαλλίδα εξελίξεων, δείχνοντας ότι πλέον συγκροτούνται δύο μέτωπα στην Ευρώπη: ένα ακραία συντηρητικό και ένα προοδευτικό. Τα αιτήματα του προοδευτικού μετώπου για ισότητα, αλληλεγγύη, ελευθερία, πρόσβαση στα επιτεύγματα της νέας εποχής, έρχονται σε ευθεία αντιπαράθεση με τις ρατσιστικές, ξενοφοβικές, σεξιστικές και ομοφοβικές ιδέες της ακραίας συντήρησης. Η αριστερά οφείλει να απαιτήσει την ισχυρή οικονομική στήριξη των φτωχών χωρών και τον τερματισμό των πολέμων, ώστε σταδιακά να μειωθεί η μετανάστευση εξαθλιωμένων πληθυσμών και η ερήμωση μεγάλων περιοχών της γης. Ο νεοφιλελευθερισμός, απότοκος του οποίου είναι η σημερινή κατάσταση, αντιλαμβάνεται το τέλος της ιστορίας γι’ αυτόν και αγκιστρώνεται πάνω στις αντιδραστικές και επικίνδυνες ιδέες του μαύρου μετώπου, προκειμένου να προσδιορίσει εκ νέου τους όρους της κυριαρχίας του.
Αξιοσημείωτη είναι και η νέα πολιτική των ΗΠΑ έναντι των Ευρωπαίων συμμάχων της, καθώς επιλέγει στη βάση του «Πρώτα η Αμερική», να αλλάξει τους όρους της συνεργασίας μαζί τους. Η Ευρώπη χρειάζεται μια κοινή πολιτική στο νέο παγκόσμιο περιβάλλον που θα βασίζεται σε ένα νέο σχέδιο με ισχυρή κοινωνική ατζέντα, που θα αποδομεί τη συνταγματοποιημένη νεοφιλελεύθερη αρχιτεκτονική της ευρωζώνης. Μόνο έτσι η Ευρώπη θα καταστεί ένα θετικό εναλλακτικό παράδειγμα στον σύγχρονο κόσμο..
Θεμελιώδης στόχος είναι να ηττηθεί ο νεοφιλελευθερισμός και ο νεοσυντηρητισμός ως συνολική αντίληψη εξουσίας και ως πλαίσιο διεθνών σχέσεων.
3. Το προοδευτικό μέτωπο
Η απάντηση στην προοπτική της επικράτησης της ακραίας συντήρησης δεν μπορεί να είναι άλλη από την εγρήγορση και την κινητοποίηση των προοδευτικών δυνάμεων. Όσο και να μεταμφιέζονται οι φασιστικές ιδέες, παραμένουν ο πυρήνας των σημερινών αλλά και των αυριανών εθνικιστικών και πολεμικών συγκρούσεων. Όσο το «μαύρο μέτωπο» ανεβαίνει ευρωπαϊκά, τόσο πιο απαραίτητη γίνεται η επιτάχυνση των διαδικασιών συγκρότησης προοδευτικής συμμαχίας.
Από την άλλη, η απάντηση δεν μπορεί να είναι ένας «αριστερός» οικονομικός και πολιτικός απομονωτισμός, ένας ιδιότυπος «εθνικισμός από τα αριστερά». Δυνάμεις που αυτοπροσδιορίζονται ως ριζοσπαστικές, αριστερές και αντισυστημικές, επιδιώκουν να περικόψουν την εκλογική επιρροή της Ακροδεξιάς στα εργατικά-λαϊκά στρώματα υιοθετώντας μέρος της ατζέντας της ίδιας της Ακροδεξιάς. Η πολιτική αυτή θέση βασίζεται στον οικονομικό εθνικισμό της μονομερούς εξόδου ενός κράτους-μέλους από την Ευρωζώνη και την ΕΕ ως μέσο ανάκτησης της εθνικής κυριαρχίας, ωσάν εκτός Ευρωζώνης ή εκτός ΕΕ να μην ηγεμονεύει ο νεοφιλελευθερισμός και μάλιστα με ακόμη επαχθέστερους όρους, και φτάνει μέχρι την υιοθέτηση σωβινιστικών θέσεων για τη διαχείριση των προσφυγικών ροών.
Την ίδια στιγμή, εκατομμύρια Ευρωπαίων πολιτών των οποίων οι προτεραιότητες εντοπίζονται στην εργασιακή ασφάλεια, την ισονομία, την κοινωνική δικαιοσύνη, την εκπαίδευση και το περιβάλλον, προσδοκούν ένα διαφορετικό όραμα.
Οι προοδευτικοί πολίτες δεν έχουν άλλο δρόμο από τη συγκρότηση ενός ισχυρού προοδευτικού μετώπου. Η Αριστερά, οι Πράσινοι και εκείνο το τμήμα της Σοσιαλδημοκρατίας που βρίσκεται σε ρήξη με τον νεοφιλελευθερισμό, αλλά και όσοι/ες αισθάνονται την ευθύνη, πρέπει να σηκώσουν το ιστορικό βάρος μιας ενωτικής μάχης ενάντια στις πολιτικές της ανισότητας και της φτώχειας. Όμως η σύγχρονη ακροδεξιά, με τη μορφή της «Εναλλακτικής Δεξιάς», δεν μπορεί να ηττηθεί αν δεν ηττηθούν οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Γι’ αυτό και η στήριξη στον ΣΥΡΙΖΑ, του μοναδικού Αριστερού κόμματος στην Ευρώπη που κυβερνά, είναι απαραίτητη. Η εφαρμογή φιλολαϊκών και κοινωνικά δίκαιων πολιτικών στην πρώτη μετά-μνημονιακή περίοδο, σηματοδοτεί ένα αριστερό παράδειγμα για την Ευρώπη. Και οι προοδευτικές κυβερνήσεις Σοσιαλιστών με τη στήριξη της αριστεράς σε Ισπανία και Πορτογαλία χρειάζονται την αλληλεγγύη της προοδευτικής Ευρώπης. Γιατί οι προσπάθειες στις τρεις χώρες του Νότου για την καταπολέμηση της λιτότητας, την άμβλυνση των ανισοτήτων, την αύξηση του λαϊκού εισοδήματος μέσω αναδιανεμητικών πολιτικών και την ενίσχυση της ισχύος των εργαζομένων, πρέπει να τύχουν στήριξης και μίμησης από το σύνολο των δυνάμεων που αυτοπροσδιορίζονται ως προοδευτικές και αντινεοφιλελεύθερες στην Ευρώπη.
Η εδραίωση και τελικώς η υπερίσχυση του εναλλακτικού σχεδίου απέναντι στη νεοφιλελεύθερη πολιτική εξαρτάται αποκλειστικά από τον διαρκή «πόλεμο θέσεων» για την αλλαγή των κοινωνικοπολιτικών συσχετισμών δύναμης στο ευρωπαϊκό πεδίο. Καμία χώρα δεν μπορεί να σταθεί μόνη της στο σύγχρονο διεθνές περιβάλλον των παγκοσμιοποιημένων και αλληλοσυνδεόμενων οικονομικών σχέσεων και κεφαλαιακών ροών. Γι’ αυτό άλλωστε και το κόμμα μας τόλμησε από πολύ νωρίς να ανοίξει τη συζήτηση για την ανάγκη συλλογικής, ευρωπαϊκής αντιμετώπισης των υπερδιογκωμένων δημοσίων χρεών.
Το αποτέλεσμα είναι σε πλείστες εκλογικές αναμετρήσεις να «τιμωρούνται» τα κατεστημένα συστημικά κόμματα, με την ψήφο να διοχετεύεται εκδικητικά στη χίμαιρα μιας κάλπικης αντισυστημικότητας. Τελικά, η περίφημη «αντισυστημική» ψήφος προς την Ακροδεξιά σημαίνει ακριβώς τον επαναπροσδιορισμό των όρων κυριαρχίας του παγκόσμιου κεφαλαίου μέσω του νεοφιλελευθερισμού. Η ξενοφοβία, ο φόβος για το διαφορετικό, ο εθνικισμός, η φαντασιακή αναζήτηση της χαμένης ταυτότητας και της εθνικής υπερηφάνειας σε ένα δήθεν λαμπρό παρελθόν και η επικίνδυνη μετατόπιση της ευρωπαϊκής δεξιάς σε ακροδεξιές θέσεις είναι οι λόγοι που εξηγούν την άνοδο της Εναλλακτικής Δεξιάς.
Η αποτελεσματική δραστηριότητα των ευρωβουλευτών μας στο Ευρωκοινοβούλιο και οι πρωτοβουλίες της “Προοδευτικής Συμμαχίας” (Progressive Caucus), όπως και η διοργάνωση των δύο πρώτων Ευρωπαϊκών Φόρουμ Προοδευτικών Δυνάμεων (Μασσαλία 2017, Μπιλμπάο 2018) ενισχύουν τους δεσμούς και το διάλογο μεταξύ των προοδευτικών ομάδων, χωρίς να παραβλέπουν τις εθνικές, ιδεολογικές και πολιτικές διαφορετικότητες. Οι πρωτοβουλίες αυτές δεν μπορεί παρά να αποτελούν βήματα μιας πορείας προς την αποφασιστική αναβάθμιση της ενότητας των δυνάμεων που συμμετέχουν σε αυτές. Στους 6 μήνες που απομένουν ως τις Ευρωεκλογές, ο ΣΥΡΙΖΑ δεσμεύεται να εργαστεί ακόμη πιο εντατικά για την ενίσχυση και τη σχηματοποίηση αυτής της ενωτικής προοπτικής. Μιας προοπτικής που θα θεσπίζει κοινά κριτήρια υπέρ ενός μετασχηματισμού των παραγωγικών δομών και ενός νέου μοντέλου κοινωνικής και οικολογικής ανάπτυξης. Είναι καιρός για την επεξεργασία μιας ευρωπαϊκής οικονομικής και δημοσιονομικής συμφωνίας, παρόμοιας με εκείνη για την κλιματική αλλαγή.
4. Η Αριστερά στη σύγχρονη Ευρώπη
Μέσα σε αυτό το δυσμενές αλλά και ευμετάβλητο περιβάλλον, η Ευρωπαϊκή Αριστερά και ο ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα, καλούνται να δώσουν πειστικές απαντήσεις και να διαμορφώσουν ηγεμονικές προοδευτικές πολιτικές που θα επαναφέρουν την ελπίδα στο προσκήνιο. Να μιλήσουμε, δηλαδή, για τα μεγάλα διακυβεύματα της εποχής, με σύγχρονο και εύληπτο λόγο. Πλέον τα προβλήματα έχουν ξεφύγει από το στενό πλαίσιο του κράτους και είναι υπερεθνικά (κλιματική αλλαγή, φορολογία, ανισότητες). Υπερεθνικές είναι όμως και οι λύσεις. Δεν αρκεί η συγκρότηση ενός προοδευτικού μετώπου, χρειάζεται η δημοκρατική εμβάθυνση σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο που θα απαντήσει και στην κρίση πολιτικής αντιπροσώπευσης. Η προσπάθεια όμως σύνθεσης αντιφασιστικού μετώπου προϋποθέτει τη ρήξη με το νεοφιλελεύθερο μοντέλο των ανισοτήτων και του ελλείμματος δημοκρατίας.
Η δικιά μας Ευρώπη δεν μπορεί παρά να είναι αλληλέγγυα με τους πρόσφυγες και τους μετανάστες θύματα πολέμων και γεωπολιτικών συγκρούσεων και συμφερόντων. Για τους νέους της Ευρώπης δεν μπορεί να είναι πρώτο ζήτημα η «καθαρότητα» απέναντι στους «εισβολείς». Το δίλημμα μεταξύ ασφάλειας ή ελευθερίας δεν θα είναι ποτέ αποδεκτό για μας. Πιστεύουμε στην αμοιβαία συνύπαρξη ανθρώπων από διαφορετικές κουλτούρες και διαφορετικές θρησκείες. Για να μπορεί όμως μια τέτοια πολιτική να τύχει ευρείας αποδοχής, είναι απαραίτητο να βασίζεται σε κοινωνικές πολιτικές αναδιανομής του εισοδήματος και προστασίας από τους κινδύνους του σύγχρονου εργασιακού περιβάλλοντος, αλλά και να απαντάει στις αναζητήσεις της εποχής της 4ης βιομηχανικής επανάστασης.
Ταυτόχρονα, η Αριστερά οφείλει να ορίσει τις απαραίτητες προϋποθέσεις εκδημοκρατισμού και δημοκρατικού ελέγχου: για την κοινή ευρωπαϊκή αμυντική πολιτική, τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, τις διεθνείς εμπορικές συμφωνίες, αλλά και την ανάγκη μείωσης του εργάσιμου χρόνου σε πανευρωπαϊκό επίπεδο με ταυτόχρονη αύξηση των πραγματικών μισθών σε συνδυασμό με την εξάλειψη των ελαστικών μορφών απασχόλησης (πρεκαριάτο). Θα πρέπει, επίσης, η αριστερά να καταθέσει το δικό της σχέδιο για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, με στόχο την υπεράσπιση των συμφερόντων των ευρωπαϊκών λαών απέναντι στην ευρωπαϊκή ελίτ . Ένα σχέδιο δεν θα καταλύει το εθνικό κράτος, αλλά θα συνιστά μια νέα πολιτική αντιπροσώπευση σε υπερεθνικό επίπεδο. Κύριοι πυλώνες θα ήταν η εξάλειψη της ανισότητας, η διεύρυνση της Δημοκρατίας, η υπεράσπιση της εργασίας και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, η κλιματική αλλαγή. Η Ευρώπη παραμένει για μας ένα προνομιακό πεδίο πολιτικών και κοινωνικών συγκρούσεων όπως και συμμαχιών, όπου το ζητούμενο είναι η αλλαγή συσχετισμών υπέρ της αριστεράς και των κυριαρχούμενων τάξεων, όχι με τη λογική της εφόδου και της «μεγάλης νύχτας» αλλά με αυτή του δημοκρατικού δρόμου προς τον σοσιαλισμό.
Η Ευρωπαϊκή Αριστερά με τους συμμάχους της θα πρέπει να πρωταγωνιστήσει σε ένα νέο στρατηγικό σχέδιο για την ειρήνη και τη συνεργασία στην περιοχή, μετά το διαφαινόμενο πέρας των πολεμικών συγκρούσεων στη Μέση Ανατολή. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει βαρύνουσα θέση σε αυτή τη συζήτηση, όχι μόνο επειδή, από θέση διακυβέρνησης, έχει να επιδείξει σημαντικότατα βήματα και πρωτοβουλίες, αλλά και λόγω της εγγύτητας της χώρας μας στο πεδίο των πολεμικών εχθροπραξιών στην περιοχή. Τα άμεσα συμφέροντα των λαών της περιοχής περνούν μέσα από τη δημοκρατική διακρατική συνεργασία και τη φιλία των λαών, με στόχο τη συνανάπτυξη της Ν.Α. Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής.
Το περιβάλλον απαιτείται να είναι ψηλά στην ατζέντα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς και να αντιμετωπιστεί με σεβασμό, αναγνωρίζοντας την απειλή της καταστροφικής κλιματικής αλλαγής και των κινδύνων για τη βιοποικιλότητα, επειδή ο πλανήτης υπερθερμαίνεται και κινδυνεύει να καταστεί αφιλόξενος, εάν δεν ληφθούν επειγόντως δεσμευτικές αποφάσεις στην κατεύθυνση της βιώσιμης ανάπτυξης και της κυκλικής οικονομίας.
Τα δημόσια αγαθά του νερού και της ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων της αιολικής και ηλιακής ενέργειας καθώς και της ηλεκτροκίνησης, πρέπει να κατοχυρώνονται υπέρ του δημοσίου συμφέροντος και να αποκλείεται η κερδοσκοπική τους εκμετάλλευση. Η συζήτηση για την αξιοποίηση φυσικών πόρων πρέπει να αποκλείει τη χρήση καταστροφικών μεθόδων που σήμερα καταγγέλλονται από το σύνολο των περιβαλλοντικών κινημάτων διεθνώς.
Ένας από τους πυλώνες πάνω στους οποίους στηρίζεται η ηγεμονία του νεοφιλελευθερισμού είναι η πατριαρχία, η οποία βασίζεται σε ιδεολογικές αξίες που υπονομεύουν το ρόλο των γυναικών στην κοινωνία, ευνοούν το μισθολογικό χάσμα και τη μη εξάλειψη της σεξιστικής βίας, της εμπορίας γυναικών και ανηλίκων για σεξουαλική εκμετάλλευση. Επιπλέον, πρέπει να τερματίσουμε τις διακρίσεις εις βάρος των ατόμων LGBTQI. Δεν θα υπάρξει πραγματική δημοκρατία, εάν οι γυναίκες δεν ζουν ελεύθερες, χωρίς βία και με ίσα δικαιώματα με τους άνδρες. Για το λόγο αυτό, η καταπολέμηση της πατριαρχίας είναι θεμελιώδους σημασίας για την οικοδόμηση ενός νέου σχεδίου της κοινωνίας που θέτει την αξία της ζωής των ανθρώπων πάνω από το όφελος των αγορών.
5. Η μάχη για τον ΣΥΡΙΖΑ
Η Αριστερά εντός του προοδευτικού μετώπου δεν μπορεί να είναι ουραγός των ιδεών και της δράσης. Γι’ αυτό και η στήριξη και η ψήφος στον ΣΥΡΙΖΑ είναι αποφασιστικής σημασίας στις προσεχείς Ευρωεκλογές. Το κόμμα μας είναι αυτό που έδειξε το δρόμο της αντιπαράθεσης με τους κατεστημένους ευρωπαϊκούς θεσμούς και τις πολιτικές δυνάμεις που κυριαρχούν εντός τους, αλλά είναι και το κόμμα που, παρά τη βίαιη επιβολή και τον δύσκολο συμβιβασμό του 2015, κατόρθωσε να μην ηττηθεί, όπως όλοι προεξοφλούσαν. Με την πρωτοφανή προσπάθεια των τελευταίων 3,5 χρόνων και με την ουσιαστική συμπαράσταση, αλλά και την τιτάνια μάχη του ελληνικού λαού να αντέξει τα βάρη της καθημερινότητας, δώσαμε και δίνουμε το παράδειγμα μιας εναλλακτικής προοδευτικής πολιτικής. Που αποδομεί βήμα-βήμα την κυριαρχία του νεοφιλελευθερισμού στη χώρα μέσα από μεγάλες μάχες με κατεστημένα οικονομικά και άλλα κέντρα, αλλά ταυτόχρονα δίνει και το παράδειγμα της ανθρωπιάς, της αξιοπρέπειας, του πολιτισμού και της αλληλεγγύης, με την αντιμετώπιση του προσφυγικού ζητήματος και τη διαρκή διεύρυνση των δικαιωμάτων και των ελευθεριών. Η φιλοξενία και η βοήθεια προς τόσους κατατρεγμένους ανθρώπους τα τελευταία 3 χρόνια, εντός μάλιστα σκληρών δημοσιονομικών περιορισμών, αποτελούν μοναδικό παράδειγμα στην Ευρώπη και γι’ αυτό άλλωστε η χώρα μας βρέθηκε στο επίκεντρο του διεθνούς ενδιαφέροντος.
Κρατώντας όλες τις κατακτήσεις σε θεσμικό και κοινωνικό επίπεδο, των δεκαετιών που ακολούθησαν τον Β΄ Π.Π και οδήγησαν στη σημερινή Ευρώπη, οφείλουμε να φέρουμε στο προσκήνιο τις σύγχρονες αντιλήψεις και ανάγκες των πολιτών της, κρατώντας μακριά τις σειρήνες του εθνικισμού και της μισαλλοδοξίας. Να συνεισφέρουμε στην οικοδόμηση μιας νέας κοινωνικής πρότασης, γειωμένης και ταυτόχρονα οραματικής για τη νεολαία της Ελλάδας και της Ευρώπης. Μια νεολαία με κατοχυρωμένα και διευρυμένα δικαιώματα, πρωταγωνίστρια στο νέο κοινωνικό-οικονομικό σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ. Επείγει ωστόσο να ενισχύσουμε τη θέση μας στη μάχη των ιδεών: Με πράξεις που συνεισφέρουν σε αυτή τη μάχη, όπως η ιστορική Συμφωνία των Πρεσπών, αλλά και η προώθηση εκδηλώσεων που αποδομούν τον ιστορικό αναθεωρητισμό (όπως οι εκδηλώσεις για την απελευθέρωση της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, για το Ολοκαύτωμα), καταπολεμούν τον ιστορικό αναλφαβητισμό, ειδικά της νέας γενιάς, καθώς και η ανάδειξη του θέματος της διεκδίκησης των γερμανικών κατοχικών οφειλών. Ευρισκόμενος σε θέση διακυβέρνησης, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει αντικειμενικά πρωτοπόρο ρόλο πανευρωπαϊκά στην υλοποίηση τέτοιων δράσεων.
Είναι ανάγκη να καταρτιστεί ένα σχέδιο κοινών στόχων από την Αριστερά, τους Πράσινους και τους αριστερούς σοσιαλδημοκράτες κόντρα στη γραφειοκρατική τεχνοκρατική δομή της Ευρώπης με καθημερινές μικρές και μεγαλύτερες ρήξεις σε συνάρτηση με τους κοινωνικούς και πολιτικούς συσχετισμούς.
Μια ευρωπαϊκή διάσκεψη για το χρέος μπορεί να αποτελέσει σημείο αιχμής του προοδευτικού μετώπου στις προτάσεις του για τη δημοκρατική λειτουργία των θεσμών της ΕΕ. Ο διαμοιρασμός των κινδύνων, η αλληλεγγύη μεταξύ των μελών, η κοινή φορολογική πολιτική, η αλλαγή στο ευρωπαϊκό νομικό καθεστώς και ειδικά στο Δίκαιο του Ανταγωνισμού, ο δημοκρατικός έλεγχος της ΕΚΤ, η ενίσχυση των εξουσιών ελέγχου του ευρωκοινοβουλίου, ο κοινός προϋπολογισμός της Ευρωζώνης, βασισμένος στη φορολογία των χρηματιστηριακών συναλλαγών και των πολυεθνικών εταιρειών, ο ανασχεδιασμός της περιφερειακής πολιτικής, η χάρτα των θεμελιωδών δικαιωμάτων (υποχρεωτική για όλα τα κράτη-μέλη), οι συλλογικές συμβάσεις με ρήτρα σύγκλισης, η αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας, η αποδυνάμωση εξωθεσμικών οργάνων της ΕΕ (όπως το Eurogroup και το Euroworking group) και τα δημοψηφίσματα, είναι οι απαραίτητες προϋποθέσεις για μια ριζική επαναθεμελίωση της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής και τον μετασχηματισμό της Ευρώπης σε προοδευτική κατεύθυνση. Αυτές είναι οι προϋποθέσεις που αγωνιζόμαστε να υλοποιήσουμε.
Αναγνωρίζοντας έγκαιρα τους δυστοπικούς κινδύνους της εποχής μας, αλλά και με οδηγό την αισιοδοξία της βούλησης για τον δημοκρατικό μετασχηματισμό της Ευρώπης, ο ΣΥΡΙΖΑ απευθύνει ενωτικό προσκλητήριο σε όλες τις δυνάμεις της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, των Πρασίνων και της αριστερής σοσιαλδημοκρατίας που θέλουν και μπορούν να αντιπαλέψουν, πανευρωπαϊκά και στις χώρες τους, τον νεοφιλελεύθερο αυταρχισμό και την εφιαλτική ανάδυση της Ακροδεξιάς. Η αριστερά θα δώσει όλες τις δυνάμεις της στη στήριξη των κοινωνικών κινημάτων για την υπεράσπιση των αξιών της αλληλεγγύης, της δημοκρατίας και της διαφορετικότητας. Σ' αυτούς τους καιρούς των τεράτων, είμαστε αποφασισμένοι, αναλαμβάνοντας την ευθύνη που μας αναλογεί ως το μοναδικό κυβερνών Κόμμα της Αριστεράς στην Ευρώπη, να μην επιτρέψουμε να ηττηθεί η ιδέα της ενότητας των ευρωπαϊκών λαών και να βυθιστεί ξανά η Ευρώπη στον εφιάλτη του μίσους και του πολέμου. Κανείς δεν πρέπει να λείψει από αυτή την ιστορική μάχη. Η Δημοκρατία πρέπει να νικήσει.
