Ν. Μανιός: Ο κόσμος θ’ ακολουθήσει όταν νιώσει συμπρωταγωνιστής

 Συνέντευξη στην Εποχή και τον Παύ­λο Κλαυ­δια­νό:

Ν. Μανιός: Ο κόσμος θ’ ακολουθήσει όταν νιώσει συμπρωταγωνιστής

διαβάστε τη συνέντευξη και εδώ:

Οι τρεις ε­ταί­ροι βρή­καν τε­λι­κά κοι­νή στά­ση «δια­πραγ­μά­τευ­σης» έ­να­ντι της τρόι­κας;

Δεν τους εν­δια­φέ­ρει να βρουν κοι­νή θέ­ση δια­πραγ­μά­τευ­σης, διό­τι δεν α­να­ζη­τούν λύ­ση. Πρώ­τον, διό­τι εί­ναι ε­ντε­ταλ­μέ­νοι να υ­λο­ποιή­σουν την πο­λι­τι­κή που ε­πι­βάλ­λει η τρόι­κα. Του­λά­χι­στον για το ΠΑ­ΣΟΚ και τη ΝΔ αυ­τό εί­ναι δε­δο­μέ­νο. Ως προς τη ΔΗ­ΜΑ­Ρ, α­κο­λου­θεί την τα­κτι­κή «τρα­βά­τε με κι ας κλαίω». Δεύ­τε­ρον, διό­τι δεν μπο­ρεί να υ­πάρ­ξει δια­πραγ­μα­τευ­τι­κή λύ­ση στο α­σφυ­κτι­κό πλαί­σιο που έ­χουν προ­συμ­φω­νή­σει για να πά­ρουν τις δό­σεις.

Σε κύ­ριο άρ­θρο της φι­λο­κυ­βερ­νη­τι­κή ε­φη­με­ρί­δα πα­ρό­τρυ­νε την κυ­βέρ­νη­ση να πά­ρει τώ­ρα μέ­τρα κα­θώς με­τά τα γε­γο­νό­τα της Κύ­πρου, ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ εί­ναι στρι­μωγ­μέ­νος. Δια­βά­ζουν  σω­στά τις τά­σεις μέ­σα στην κοι­νω­νία;

Δεν δια­βά­ζουν τά­σεις, τις δη­μιουρ­γούν. Το κλί­μα και τώ­ρα δεν εί­ναι ευ­νοϊκό­τε­ρο για την κυ­βέρ­νη­ση, ας έ­χουν σαν «ό­πλο» το κυ­πρια­κό. Ο κό­σμος έ­χει κα­τα­λά­βει ό­τι το αρ­χι­κό «ό­χι» στην Κύ­προ, για την κυ­πρια­κή κυ­βέρ­νη­ση ή­ταν «ναι». Δεν τέ­θη­κε ε­ναλ­λα­κτι­κή πρό­τα­ση. Εί­παν «φέρ­τε μας κά­τι κα­λύ­τε­ρο». Ακό­μη, ό­μως, κι αυ­τό το «ό­χι» έ­φε­ρε κά­ποιο α­πο­τέ­λε­σμα. Εμείς, πρέ­πει να βγά­λου­με τα δι­δάγ­μα­τά μας, βέ­βαια. Πρώ­τον, ό­ταν λέ­με έ­να «ό­χι» πρέ­πει να ξέ­ρουν ό­τι το εν­νοού­με. Δεύ­τε­ρον, να ξέ­ρου­με ό­τι το «ό­χι» αυ­τό δεν εί­ναι μια α­πλή α­ντι­πα­ρά­θε­ση, αλ­λά ε­θνι­κή και τα­ξι­κή σύ­γκρου­ση. Οι δυ­νά­μεις της ερ­γα­σίας θα αμ­φι­σβη­τή­σουν τις πο­λι­τι­κές τού κε­φα­λαίου και μια χώ­ρα θα βγει και θα χα­λά­σει τη σού­πα που φτιά­χνουν. Για πα­ρά­δειγ­μα τα σχέ­διά τους για δύο ευ­ρώ κ.τ.λ. Δεν ση­μαί­νει ό­τι θα σβή­σου­με το μνη­μό­νιο με έ­να νό­μο, να νο­μί­σου­με ό­τι αυ­τό μπο­ρεί να γί­νει διό­τι έ­χου­με μια με­γά­λη ή μι­κρή πλειο­ψη­φία στη Βου­λή. Θα ση­μαί­νει ρή­ξη με το κα­θε­στώς, που για να μα­κρο­η­με­ρεύ­σει πρέ­πει να στη­ριχ­θεί στις λαϊκές δυ­νά­μεις. Αυ­τές δεν εκ­φρά­ζο­νται με φθαρ­μέ­νες δυ­νά­μεις του πα­ρελ­θό­ντος.


Με την κοι­νω­νι­κή και πο­λι­τι­κή πλειο­ψη­φία η α­να­τρο­πή


Αυ­τό ση­μαί­νει δη­μιουρ­γία μιας κοι­νω­νι­κής και πο­λι­τι­κής πλειο­ψη­φίας που θα α­πο­δεχ­θεί τη σύ­γκρου­ση.

Εί­ναι εκ των ων ουκ ά­νευ αυ­τό. Η ο­ποία πλειο­ψη­φία θα γνω­ρί­ζει και θα κα­τα­νοή­σει ό­τι έ­χου­με μπρο­στά μας δύο ε­πι­λο­γές: ή την ε­πι­λο­γή της α­ντι­πα­ρά­θε­σης, της ρή­ξης και της σύ­γκρου­σης ή την ε­πι­λο­γή της υ­πο­τα­γής. Εάν τα θι­γό­με­να κοι­νω­νι­κά στρώ­μα­τα υ­πο­ταχ­θούν, δεν θα μπο­ρέ­σει ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ να υ­λο­ποιή­σει το πρό­γραμ­μά του με μια κυ­βέρ­νη­ση με κορ­μό την Αρι­στε­ρά και άλ­λες πο­λι­τι­κές δυ­νά­μεις. Εδώ εί­ναι το στοί­χη­μα της Αρι­στε­ράς: αυ­τά τα στρώ­μα­τα, που η ι­στο­ρία έ­χει δεί­ξει ό­τι σε πε­ρίο­δο κοι­νω­νι­κών κα­τα­στρο­φών περ­νούν στην α­κρο­δε­ξιά, να πε­ρά­σουν το πο­τά­μι και να πά­νε με τις άλ­λες δυ­νά­μεις, της ερ­γα­σίας. Οι ο­ποίες δυ­νά­μεις, βε­βαίως, πρέ­πει να κα­τα­λά­βουν ό­τι δεν μπο­ρεί να έ­χουν προ­γραμ­μα­τι­κές θέ­σεις που να α­φο­ρούν μό­νο το σο­σια­λι­σμό, την ε­γκα­θί­δρυ­σή του ε­δώ και τώ­ρα.
Μπαί­νου­με σε μια δια­δι­κα­σία κοι­νω­νι­κών αλ­λα­γών, α­να­τρο­πών στις ο­ποίες πρέ­πει να θη­τεύ­σου­με. Όταν λέ­με, ως ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, ό­τι πρέ­πει να βά­λου­με τα προ­βλή­μα­τα μέ­σα στο λαό, να τα κου­βε­ντιά­σου­με και έ­τσι να βρε­θούν οι α­πα­ντή­σεις, αυ­τό ε­πι­χει­ρού­με να ε­φαρ­μό­σου­με. Βέ­βαια, δεν ξέ­ρω αν το κα­τα­νοού­με αυ­τό στο σύ­νο­λό του. Από μας α­παι­τούν - και οι ορ­γα­νώ­σεις μας α­κό­μη ό­ταν πη­γαί­νου­με - να έ­χου­με έ­να πρό­γραμ­μα πλή­ρως δια­τυ­πω­μέ­νο για κά­θε πτυ­χή της κοι­νω­νι­κής, οι­κο­νο­μι­κής και πο­λι­τι­κής ζωής. Πώς θα α­ντι­με­τω­πί­σου­με τα προ­βλή­μα­τα α­πό τώ­ρα και με­τά. Το πε­ρι­βάλ­λον, βέ­βαια, εί­ναι συ­νε­χώς ε­πι­δει­νού­με­νο και με­τα­βαλ­λό­με­νο, αλ­λά­ζει με τα­χύ­τα­το ρυθ­μό και αυ­τό σε δυ­σκο­λεύει να έ­χεις τε­λι­κές θέ­σεις. Πά­ντως, πρέ­πει να εί­σαι έ­τοι­μος για τα πρώ­τα βή­μα­τα, τα ο­ποία θα α­πο­δεί­ξουν και έ­μπρα­κτα στον κό­σμο ό­τι ό­ντως ήλ­θαν α­ρι­στε­ρές και α­ρι­στε­ροί στην κυ­βέρ­νη­ση.


Το ζή­τη­μα της συ­γκέ­ντρω­σης των α­πα­ραί­τη­των δυ­νά­μεων για τη σύ­γκρου­ση συ­ζη­τιέ­ται στον κό­σμο του κόμ­μα­τος, και στην η­γε­σία του. Συν­δέε­ται με το πε­ρί­φη­μο ζή­τη­μα των συμ­μα­χιών.

Χρειά­ζε­ται έ­να ευ­ρύ­τα­το μέ­τω­πο κοι­νω­νι­κών δυ­νά­μεων, για να υ­πάρ­ξει α­να­τρο­πή αυ­τής της κα­τά­στα­σης, α­να­χαί­τι­ση της ε­πί­θε­σης και να μπει μια νέα πο­ρεία α­νά­πτυ­ξης με ε­πί­κε­ντρο τον άν­θρω­πο και τις δυ­νά­μεις της ερ­γα­σίας. Δεν μπο­ρεί αυ­τό να εί­ναι ζή­τη­μα ε­νός μι­κρού τμή­μα­τος της κοι­νω­νίας. Άρα, αυ­τές οι κοι­νω­νι­κές δυ­νά­μεις πρέ­πει να εκ­φρα­στούν και στο ε­πί­πε­δο της α­ντι­πα­ρά­θε­σης και ρή­ξης, και στο ε­πί­πε­δο της δια­κυ­βέρ­νη­σης. Το ε­ρώ­τη­μα εί­ναι ποιος θα εκ­φρά­σει αυ­τές τις δυ­νά­μεις. Θα εκ­φρα­στούν, πχ, με τα πα­λιά τους η­γε­τι­κά στε­λέ­χη, τα ο­ποία τα έ­χουν α­πορ­ρί­ψει οι κοι­νω­νι­κές μά­ζες και έρ­χο­νται μα­ζί μας, ή θα γεν­νή­σουν νέ­ους η­γέ­τες μέ­σα α­πό την α­ντι­πα­ρά­θε­ση, α­πό το κί­νη­μά τους; Ή ε­μείς θα μεί­νου­με κα­θη­λω­μέ­νοι στα πρό­σω­πα του πα­ρελ­θό­ντος; Τα πρό­σω­πά τους, σε πο­λύ με­γά­λο βαθ­μό ό­χι α­πλώς εί­ναι α­νε­πι­θύ­μη­τα στον κό­σμο του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, αλ­λά έ­χουν συμ­βά­λει με την πο­λι­τι­κή τους, την α­νο­χή τους, τη σιω­πή τους και τη συμ­με­το­χή τους τα μέ­γι­στα στην κα­τα­στρο­φή αυ­τής της χώ­ρας. Πχ ο κ. Αρσέ­νης δεν ή­ταν μό­νο υ­πουρ­γός. Τα χρό­νια της ε­πί­θε­σης στο λαό έ­χει, ε­πί της ου­σίας, σιω­πή­σει. Για να μην πού­με και για άλ­λα στε­λέ­χη που, υ­πουρ­γοί μνη­μο­νια­κών κυ­βερ­νή­σεων, ψή­φι­σαν μνη­μό­νια και την τε­λευ­ταία στιγ­μή α­να­ζη­τούν μια κο­λυμ­βή­θρα του Σι­λωάμ. Κα­νέ­νας α­πό τους πο­λι­τι­κούς της πρώ­της γραμ­μής δεν έ­χει το θάρ­ρος να πει «σφά­λα­με, προ­κλή­θη­κε με­γά­λη κα­τα­στρο­φή και πάω σπί­τι μου».


Οι πα­λιές και οι νέες πο­λι­τι­κές δυ­νά­μεις


Η κρί­ση ε­ξάλ­λου αλ­λά­ζει τα δε­δο­μέ­να.

Εί­ναι φα­νε­ρό ό­τι δεν μι­λά­με για τις συμ­μα­χίες ε­νός α­ρι­στε­ρού κόμ­μα­τος ή ρεύ­μα­τος, το ο­ποίο α­να­ζη­τά κυ­βερ­νη­τι­κούς ε­ταί­ρους να ε­φαρ­μό­σει α­πλώς το πρό­γραμ­μά του σε ο­μα­λές συν­θή­κες. Εί­μα­στε στο 2013, ό­που η κα­τα­στρο­φή των δυ­νά­μεων της ερ­γα­σίας, της κοι­νω­νίας, της οι­κο­νο­μίας, των θε­σμών έ­χει γί­νει. Βρι­σκό­μα­στε μπρο­στά στο με­γά­λο δί­λημ­μα: ή α­να­τρέ­που­με ο­λο­σχε­ρώς αυ­τή την κα­τά­στα­ση, ή υ­πο­τασ­σό­μα­στε. Αυ­τές, λοι­πόν, οι δυ­νά­μεις, για να στρα­τευ­τούν μα­ζί μας, χρειά­ζο­νται δυο – τρία πράγ­μα­τα. Πρώ­τον, να πι­στέ­ψουν ό­τι έ­χου­με πρό­γραμ­μα και ό­τι δεν τους πά­με στο ά­γνω­στο, ό­τι εν­δια­φε­ρό­μα­στε ό­χι να τους εκ­με­ταλ­λευ­τού­με και με­τά να τους ξε­χά­σου­με. Δεύ­τε­ρον, θέ­λουν κι αυ­τοί να παί­ξουν έ­να ρό­λο και κα­τά τη διάρ­κεια της μά­χης της α­να­τρο­πής και της α­να­συ­γκρό­τη­σης της ελ­λη­νι­κής κοι­νω­νίας.


Υπάρ­χουν δυ­νά­μεις φε­ρέγ­γυες, ή δη­μιουρ­γού­νται νέες κα­τά την κοι­νω­νι­κή και πο­λι­τι­κή σύ­γκρου­ση, με τις ο­ποίες μπο­ρού­με, ο­φεί­λου­με να συμ­μα­χή­σου­με;

Ασφα­λώς υ­πάρ­χουν. Οφεί­λου­με να κά­νου­με μια χαρ­το­γρά­φη­ση των υ­παρ­κτών πο­λι­τι­κών δυ­νά­μεων – οι κοι­νω­νι­κές έ­χουν ο­ρι­σθεί. Δεν μπο­ρού­με να βλέ­που­με με το ί­διο μά­τι, την ί­δια κρι­τι­κή, δυ­νά­μεις που δια­φω­νούν με τους χώ­ρους στους ο­ποίους εί­ναι ε­νταγ­μέ­νοι τώ­ρα, ό­πως η Α­ΝΤΑΡ­ΣΥΑ, το ΚΚΕ ή και η ΔΗ­ΜΑ­Ρ, με δυ­νά­μεις ή στε­λέ­χη που μέ­χρι χθες υ­πη­ρε­τού­σαν μνη­μο­νια­κές κυ­βερ­νή­σεις. Οι «Οι­κο­λό­γοι – Πρά­σι­νοι», πχ, εί­ναι έ­να κα­λό πα­ρά­δειγ­μα. Το φθι­νό­πω­ρο του 2011 τους ε­πι­σκε­φθή­κα­με ως α­ντι­προ­σω­πεία του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ και τους προ­τεί­να­με συ­νερ­γα­σία και κοι­νή, ι­σό­τι­μη, κά­θο­δο στις ε­κλο­γές, διό­τι η κα­τα­στρο­φή της κοι­νω­νίας θα ε­ντα­θεί. Δεν το δέχ­θη­καν. Τώ­ρα, μια θέ­ση που ξε­κι­νά α­πό την α­νά­γκη αυ­τό­νο­μης κα­θό­δου και έκ­φρα­σης στη Βου­λή, συ­γκρούε­ται με την τρα­γι­κό­τη­τα που βιώ­νου­με. Επο­μέ­νως, μια χαρ­το­γρά­φη­ση εί­ναι α­πα­ραί­τη­τη και κά­θε πρό­σω­πο και χώ­ρος έ­χει α­νά­γκη δια­φο­ρε­τι­κής α­ντι­με­τώ­πι­σης.
Με τους συ­ντρό­φους της Α­ΝΤΑΡ­ΣΥΑ, πχ, μπο­ρού­με να συ­νεν­νο­η­θού­με αρ­κεί να τους πεί­σου­με ό­τι, αν μι­λά­με μό­νο στο ό­νο­μα της ερ­γα­τι­κής τά­ξης και της ε­ξου­σίας της, της α­να­τρο­πής του κα­πι­τα­λι­σμού, δεν μπο­ρού­με να εί­μα­στε φε­ρέγ­γυοι για το με­γά­λο κομ­μά­τι των δυ­νά­μεων της ερ­γα­σίας οι ο­ποίες θα α­κο­λου­θή­σουν, εν­δε­χο­μέ­νως, στον δρό­μο προς το σο­σια­λι­σμό, ο ο­ποίος δεν εί­ναι ού­τε εύ­κο­λος ού­τε σύ­ντο­μος. Θα α­κο­λου­θή­σουν εάν στη δια­δρο­μή πεί­θο­νται ό­τι δεν εί­ναι πα­ρίες της ι­στο­ρίας αλ­λά συ­μπρω­τα­γω­νι­στές της. Η ι­στο­ρία μας δι­δά­σκει ό­τι ό­ταν υ­πήρ­ξε πρό­βλη­μα χρέ­ους, συ­γκε­ντρώ­νο­νταν τα χρή­μα­τα α­πό το λαό για να πλη­ρω­θούν οι δα­νει­στές. Δεν τους σκό­τω­ναν. Και ό­τι ό­που υ­πήρ­ξαν συν­θή­κες ε­ξέ­γερ­σης, για να α­να­τρα­πούν αυ­ταρ­χι­κά, εκ­με­ταλ­λευ­τι­κά, ξε­πε­ρα­σμέ­να κα­θε­στώ­τα, τό­τε υ­πήρ­χε έ­να κοι­νό ερ­γα­λείο: η συ­σπεί­ρω­ση ε­τε­ρό­κλη­των δυ­νά­μεων. Αυ­τό δεν το α­ντι­λαμ­βα­νό­μα­στε και ι­σχύει ως κρι­τι­κή και προς την Α­ΝΤΑΡ­ΣΥΑ και για το ΚΚΕ. Η ε­πι­διω­κό­με­νη κα­θα­ρό­τη­τα δεν υ­πήρ­ξε πο­τέ, ού­τε το 1917. Το θέ­μα εί­ναι να δώ­σου­με ε­μείς πνοή σ’ αυ­τό το φαι­νό­με­νο. Πράγ­μα, βέ­βαια, κα­θό­λου εύ­κο­λο. Ένας γέ­ρο­ντας σύ­ντρο­φος στο Πε­ρι­στέ­ρι, τις προάλ­λες εί­πε ό­τι έ­τσι ό­πως εί­ναι δια­μορ­φω­μέ­νη η κα­τά­στα­ση, με τα ΜΜΕ στα χέ­ρια των άλ­λων, ε­μείς πρέ­πει να κά­νου­με το ε­ξής: να στα­μα­τή­σου­με να μι­λά­με στα δι­κά τους μέ­σα προ­πα­γάν­δας και να γί­νου­με ε­μείς οι κή­ρυ­κες της φω­νής του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ μέ­σα στο λαό.

Κά­τι τέ­τοιο δεν έ­κα­νε ο Γκρί­λο;

 Του έ­βγα­λα το κα­πέ­λο μου. Τον α­πο­κά­λε­σα γραμ­μα­τέα της νε­ο­λαίας μ’ αυ­τή την τό­σο μο­ντέρ­να ι­δέα που έ­ρι­ξε, αν και α­κού­γε­ται πα­λαιο­μο­δί­τι­κη.

*Ο Ν. Μανιός είναι μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ.
http://www.epohi.gr