Η γεωγραφική θέση της χώρας αλλά και η διεθνής συγκυρία ήταν αυτά που έφεραν την Ελλάδα αντιμέτωπη με μια μείζονα ανθρωπιστική κρίση, οι διαστάσεις της οποίας μας υποχρεώνουν να την αντιμετωπίσουμε ως μια κατάσταση εκτάκτου ανάγκης. Με δεδομένα το κλείσιμο της βαλκανικής διαδρομής και τη μέχρι στιγμής τουρκική απροθυμία για τον περιορισμό της κίνησης των προσφύγων προς τα νησιά του Ανατ. Αιγαίου, είναι επιβεβλημένη η διατήρηση της εθνικής συνοχής, αλλά και η απαρέγκλιτη προσήλωση της κοινωνίας στις ανθρωπιστικές αξίες που διατρέχουν τη συντριπτική της πλειονότητα.
Η ρεαλιστική προσέγγιση του συριακού προβλήματος δεν επιτρέπει αισιόδοξες προβλέψεις και μια ειρηνική διέξοδος στον εμφύλιο που γεννά τη σημερινή προσφυγική κρίση δεν φαίνεται πιθανή, τουλάχιστον στο άμεσο μέλλον. Με αυτά τα δεδομένα και με έναν σημαντικό αριθμό χωρών να καταφεύγουν σε μονομερή εθνικού χαρακτήρα μέτρα, η χώρα είναι υποχρεωμένη να διαχειριστεί επί μακρόν την αξιοπρεπή φιλοξενία ενός μεγάλου αριθμού προσφύγων.
Εν αναμονή των αποφάσεων της επικείμενης συνόδου κορυφής της Ε.Ε. και των επιμέρους μαχών που καθημερινά δίνονται σε διπλωματικό και πολιτικό επίπεδο κόντρα στο κύμα του εθνικισμού και του ευρωσκεπτικισμού, η ελληνική κοινωνία είναι υποχρεωμένη να δώσει τη δική της μεγάλη μάχη ενάντια στις ξενοφοβικές φωνές και τις ρατσιστικές υστερίες που εντέχνως διακινούνται από πολιτικούς και μερίδα του Τύπου.
Τα μέχρι σήμερα παραδείγματα είναι ελπιδοφόρα και συγκινητικά. Τα μηνύματα που εκπέμπει η κοινωνία των πολιτών από τη μια έως την άλλη άκρη της Ελλάδας συγκλίνουν στην εικόνα μιας χώρας που δεν υποκύπτει στον πειρασμό της εγκατάλειψης των ανθρωπιστικών της αξιών και της Ιστορίας της, που είναι διαποτισμένη από προσφυγικά δράματα.
Οι ανυπεράσπιστοι πρόσφυγες δεν θα γίνουν -τουλάχιστον στην Ελλάδα- οι αποδιοπομπαίοι τράγοι της ξενοφοβικής ρητορείας εξωτερικής και εσωτερικής κοπής. Η Ελλάδα της κρίσης δεν μπορεί να μετατραπεί σε αποθήκη ψυχών ούτε μπορεί να σηκώσει ένα βάρος μεγαλύτερο των δυνατοτήτων της. Αυτό, όμως, που της αναλογεί όχι μόνο θα το σηκώσει, αλλά θα το φροντίσει με τρόπο ανάλογο της Ιστορίας και του πολιτισμού της.