Κι όμως (μετα)κινείται
Το έργο σε όλη τη «μνημονιακή» περιπέτεια και έως τον περασμένο Μάιο ήταν γνωστό: Οι διαπραγματεύσεις σχεδόν πάντα «κολλούσαν» στις ακραίες αξιώσεις του ΔΝΤ. Αξιώσεις οι οποίες είχαν οδηγήσει την κυβέρνηση Σαμαρά να πετάξει «λευκή πετσέτα» ήδη από τον Μάιο του 2014, όταν επέλεξε να αφήσει την «καυτή πατάτα» των εκκρεμοτήτων και των άδειων ταμείων στον ΣΥΡΙΖΑ ονειρευόμενη «αριστερή παρένθεση».
Σ' αυτό το έργο, κάθε φορά που το ΔΝΤ ζητούσε μέτρα, οι Ευρωπαίοι δανειστές εξέφραζαν στις εκάστοτε ελληνικές κυβερνήσεις την «κατανόησή» τους, όμως στο βάθος ακουγόταν στεντόρεια η φωνή του Β. Σόιμπλε: «Πρόγραμμα χωρίς ΔΝΤ δεν υπάρχει» ήταν η μόνιμη επωδός.
Επωδός η οποία φάνηκε ξεκάθαρα και στο ειρωνικό χαμόγελο της Άν. Μέρκελ το φθινόπωρο του 2014, όταν άκουσε τον Αντ. Σαμαρά να μιλά για «βελούδινο διαζύγιο» με το Ταμείο.
Όλα αυτά ώς τον περασμένο Μάιο. Τότε ήταν που για πρώτη φορά η παράμετρος «πολιτική», σε συνδυασμό με την «απειλή» του βρετανικού δημοψηφίσματος της 23ης Ιουνίου, άλλαξε το ώς τότε γνωστό έργο: Την πρώτη αξιολόγηση έκλεισε χωρίς υπογραφή, αλλά μόνο με την ανοχή του ΔΝΤ.
Έκτοτε, ο Β. Σόιμπλε διεμήνυε καθημερινά στην Αθήνα πως αυτό δεν θα επαναληφθεί. «Πρόγραμμα χωρίς το ΔΝΤ δεν υφίσταται. Αυτό ψήφισε η γερμανική Βουλή» επαναλάμβανε διαρκώς, έως πριν μερικές ημέρες. Όμως, για πρώτη φορά, μια ελληνική κυβέρνηση διεμήνυσε ότι οι «κόκκινες γραμμές» της δεν θα ξεθωριάσουν. Το μήνυμα ήταν απλό: Όσο το ΔΝΤ ζητεί ακραία μέτρα και οι Ευρωπαίοι τα ανέχονται, η αξιολόγηση θα εκκρεμεί και η δαμόκλειος σπάθη της (περαιτέρω) αποσταθεροποίησης θα είναι παρούσα στην Ευρωζώνη.
Και τότε ήταν που ο Β. Σόιμπλε μετακινήθηκε για δεύτερη φορά. Όπως τον Μάιο «κατάπιε» την παράκαμψη του ΔΝΤ, πριν από δύο ημέρες άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο αποχώρησης του Ταμείου, διαβεβαιώνοντας μάλιστα ότι... η γερμανική κυβέρνηση δεν θα είχε πολιτικό πρόβλημα να ψηφίσει αντικατάσταση του ρόλου του ΔΝΤ από τον ESM.
Προφανώς, η εκλογή Τραμπ, η ανάγκη του Βερολίνου να δείξει ότι (και) το ελληνικό πρόγραμμα μπορεί να πετύχει, αλλά και μια σειρά εκλογικών αναμετρήσεων στην Ε.Ε., που απειλούν την ίδια την ύπαρξη του ευρωπαϊκού χώρου, ήταν αρκετές αιτίες προκειμένου να μετακινηθεί άρδην το Βερολίνο από δεδηλωμένες θέσεις του.
Κοντολογίς: Το 2017 τίποτα δε θα είναι ίδιο. Η διαπραγμάτευση συνεχίζεται και θα συνεχίζεται για πολύ ακόμη. Και τίποτα -μα τίποτα- δεν είναι γραμμένο σε πέτρα στην Ευρώπη. Όλα αλλάζουν - έστω κι αν ώς τώρα έχει χρειαστεί υπερβολικός χρόνος και προσπάθεια για να γίνει αυτό.
