Ανακοίνωση της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ σχετικά με τις αλλαγές στο χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης
Η σημερινή ψηφοφορία στη Βουλή σηματοδοτεί μια νέα αρχή για την Ανώτατη Εκπαίδευση στην Ελλάδα. Εδώ και πάνω από μια δεκαετία, οι δυνάμεις του νεοφιλελευθερισμού επεδίωξαν με κάθε μέσο και τρόπο να υποβαθμίσουν τον δημόσιο και δωρεάν χαρακτήρα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, με αποκορύφωμα τους Νόμους Γιαννάκου και Διαμαντοπούλου-Αρβανιτόπουλου. Δεν ξεχνάμε αυτούς που μείωσαν δραματικά τη χρηματοδότηση της Παιδείας, δεν ξεχνάμε αυτούς που προσπάθησαν και προσπαθούν μέχρι σήμερα να μετατρέψουν τα ελληνικά ιδρύματα σε επιχειρήσεις και τους/τις φοιτητές/τριες σε πελάτες, συρρικνώνοντας τα δικαιώματα τους. Οι δυνάμεις της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ ήταν εκείνες που επένδυσαν στη διαφθορά και επέκτειναν το πελατειακό τους κράτος στο χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Υποβάθμισαν κατ’ επανάληψη την ακαδημαϊκότητα, την επιστημονική πειθαρχία και την ελεύθερη γνώση, πάντα με βάση τις εφήμερες ανάγκες της ελεύθερης αγοράς και την εξυπηρέτηση «ημετέρων».
Σήμερα, τίθενται πλέον οι βάσεις για την αντιστροφή της εν λόγω πραγματικότητας. Ο ντροπιαστικός θεσμός των Συμβουλίων Διοίκησης αποτελεί παρελθόν, ενώ παράλληλα επανέρχεται η ακαδημαϊκή αυτοτέλεια και διευρύνεται η δημοκρατία στις διοικητικές δομές των ιδρυμάτων, με τη συμμετοχή φοιτητών και εργαζομένων. Θεσμοθετείται εκ νέου το πανεπιστημιακό άσυλο, κατοχυρώνοντας τα δικαιώματα και τις ελευθερίες που κατακτήθηκαν μέσα από τους αγώνες και το αίμα χιλιάδων νέων ανθρώπων.
Παράλληλα, για πρώτη φορά, ορίζεται πλαίσιο για τη δημιουργία του Ενιαίου Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης και Έρευνας με τη συνεργασία Πανεπιστημίων, Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, Πολυτεχνείων και Ερευνητικών Κέντρων. Σε αυτή την κατεύθυνση εκτιμούμε ότι προσανατολίζεται και η δημιουργία των Ακαδημαϊκών Συμβουλίων Ανώτατης Εκπαίδευσης και Έρευνας (ΑΣΑΕΕ), που, σε συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες σε περιφερειακό επίπεδο, οφείλουν να συμβάλουν στην παραγωγική ανασυγκρότηση και την τοπική ανάπτυξη με δίκαιο και βιώσιμο τρόπο, πέρα και έξω από τις επιταγές που ορίζει ο νεοφιλελευθερισμός. Βασικό κριτήριο πρέπει να είναι οι ανάγκες της κοινωνικής πλειοψηφίας, κόντρα στα πελατειακά δίκτυα και τα υπερκέρδη των μεγάλων επιχειρήσεων. Ο «πλούτος» της γνώσης που παράγεται στα ιδρύματα, πρέπει να βρίσκεται στην υπηρεσία των κοινωνικών αναγκών.
Σε θετική κατεύθυνση κινείται, επίσης, η δημιουργία ενός διετούς δωρεάν μετα-λυκειακού κύκλου τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης στο χώρο των Α.Ε.Ι. Με αυτό τον τρόπο, οι απόφοιτοι των ΕΠΑΛ προστατεύονται από τα ιδιωτικά ΙΕΚ, τα οποία είναι αμφιβόλου ποιότητας και αντιμετωπίζουν τους σπουδαστές αποκλειστικά ως πελάτες. Το επόμενο διάστημα, η Κυβέρνηση οφείλει να λάβει μέριμνα, ώστε οι δημόσιες και δωρεάν δομές μετα-λυκειακής εκπαίδευσης να καλύπτουν τις ανάγκες κάθε περιοχής της χώρας, δίνοντας στους αποφοίτους των ΕΠΑΛ ουσιαστική εργασιακή προοπτική με δικαιώματα.
Το νέο νομοθετικό πλαίσιο ανοίγει το δρόμο για την εκδίωξη των εργολάβων από τις σχολές, ώστε να μην επαναληφθούν φαινόμενα Καραμπίνη. Η απευθείας πρόσληψη των εργαζομένων χωρίς μεσάζοντες πρέπει να αποτελέσει σημαντική μάχη μέσα στους χώρους των Α.Ε.Ι. το επόμενο διάστημα. Μέσω αυτής της διαδικασίας, από τη μία πλευρά το Πανεπιστήμιο μπορεί να εξοικονομεί πόρους για την αναβάθμιση των δομών φοιτητικής μέριμνας και από την άλλη μπορούν να εξασφαλισθούν αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίες για τους/τις εργαζόμενους/ες στις συγκεκριμένες υπηρεσίες.
Στο σκέλος των Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων Σπουδών, είναι δεδομένο ότι η Νεολαία ΣΥΡΙΖΑ έχει ως βασική θέση την ολική κατάργηση των διδάκτρων και σε αυτή την κατεύθυνση θα συνεχίσουμε να παλεύουμε. Αναγνωρίζουμε το γεγονός ότι, για πρώτη φορά, επιχειρείται να μπει τάξη στις οικονομικές ατασθαλίες, να υπάρξει διαφάνεια στην οικονομική διαχείριση των κονδυλίων και παράλληλα να ορισθούν ακαδημαϊκά κριτήρια για τα Μεταπτυχιακά Προγράμματα Σπουδών. Είναι γνωστό ότι πολλοί/ές πλουτίζουν μέχρι σήμερα στις πλάτες των φοιτητών/τριών, απολαμβάνοντας υπέρογκους μισθούς, επιβάλλοντας υψηλά δίδακτρα και αποκλείοντας τα παιδιά των λαϊκών στρωμάτων από μεταπτυχιακά προγράμματα. Η μέριμνα για δωρεάν σπουδές φοιτητών/τριών με χαμηλά εισοδήματα αποτελεί ένα θετικό βήμα, το οποίο όμως σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να επιτρέψουμε να δημιουργήσει μια μόνιμη σταθερά, αυτή των διδάκτρων στα εν λόγω προγράμματα. Αντίθετα, οι φοιτητές/τριες έχουν καθήκον να ξεκινήσουν ένα νέο αγώνα, διεκδικώντας την ολική κατάργηση τους σε όλα τα ιδρύματα της χώρας.
Παράλληλα, η συγκεκριμένη νομοθετική πρωτοβουλία ορίζει ένα νέο θεσμικό πλαίσιο για τα προγράμματα κατάρτισης και ειδίκευσης μέσα στα ιδρύματα, προγράμματα που εδώ και αρκετά χρόνια λειτουργούσαν ανεξέλεγκτα και υπό καθεστώς πλήρους οικονομικής αδιαφάνειας. Αποτιμάται θετικά τόσο η κατάργηση των Κέντρων Επαγγελματικής Κατάρτισης, που υπήρχαν μέσα στα Πανεπιστήμια και χρησιμοποιούσαν επιχειρησιακά προγράμματα, για να πλουτίζουν στις πλάτες των καταρτιζόμενων διάφοροι «ακαδημαϊκοί», όσο και ο πλήρης έλεγχος όλων των προγραμμάτων κατάρτισης και ειδίκευσης από τις συγκλήτους. Φυσικά, δεν ξεχνάμε ότι τα συγκεκριμένα προγράμματα στη φιλοσοφία τους αποτελούν όψη μιας υπαρκτής επιχειρηματικής δραστηριότητας στο χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, με την οποία οι φοιτητές/τριες θα πρέπει να συγκρουστούν, προκειμένου να μη δίνεται πάτημα στην ισχυροποίηση της ιδιωτικής σφαίρας μέσα στην Ανώτατη Εκπαίδευση.
Το επόμενο διάστημα, το φοιτητικό κίνημα πρέπει να εισέλθει σε διαδικασία ανασύνταξης και να αποτελέσει μια ισχυρή μεταβλητή στην εξίσωση των αλλαγών στο χώρο των Α.Ε.Ι. Να αξιοποιήσει τα εργαλεία που σήμερα θεσμοθετούνται από την Κυβέρνηση της Αριστεράς, για να μπει σε θέση μάχης και να διεκδικήσει καλύτερες συνθήκες σπουδών, περισσότερα δικαιώματα και προοπτική για το μέλλον, κόντρα σε αντιδραστικούς πρυτάνεις και τους εκφραστές του νεοφιλελευθερισμού, μέσα και έξω από τα πανεπιστήμια. Σήμερα, που οι δυνάμεις της δεξιάς και του κέντρου μάχονται λυσσαλέα το άρθρο 16 του Συντάγματος και τη δημόσια, δωρεάν παιδεία, είναι καθήκον του φοιτητικού κινήματος να ανασυνταχθεί και να παίξει ρόλο πρωτοπόρο στο γκρέμισμα του παλιού και στη δημιουργία μιας νέας πανεπιστημιακής πραγματικότητας, με βασικό γνώμονα τις ανάγκες της κοινωνικής πλειοψηφίας.
2/8/2017
