Η εφημερίδα μας, για μια ακόμη φορά, βρίσκεται σ’ ένα σταυροδρόμι, όπου προβάλλουν πιεστικά τα ερωτήματα που αφορούν στην ίδια την επιβίωσή της. Η σύνταξη των «Αναγνώσεων», ως πυρήνας μιας εθελοντικής συλλογικής διαθεσιμότητας 200 διανοουμένων και καλλιτεχνών, όπως αυτή κάθε χρόνο αποτυπώνεται στις σελίδες μας, θα θέλαμε να εκφράσουμε τη γνώμη μας, με τον τρόπο που μας αντιστοιχεί. Δηλαδή, όχι σε συμφωνία ή αντιπαράθεση, με τους εργαζόμενους ή τη διοίκηση της εφημερίδας (με τα κείμενά τους που δημοσιεύθηκαν τις προηγούμενες Κυριακές), σίγουρα όχι με τη δικιά τους γνώση του θέματος και των πτυχών του, αλλά με τον τρόπο που συνάδει με τη δικιά μας, ιδιότυπη σχέση με το φύλλο. Επιπλέον, πιστεύουμε ότι ο διάλογος για την |Αυγή| δεν πρέπει να καταλήξει μια συζήτηση επί των οργανωτικών θεμάτων, όπως τόσο συχνά γίνεται στην αριστερά, παρακάμπτοντας τα πολιτικά ερωτήματα.
Πεποίθησή μας είναι, πως ο βασικός λόγος ύπαρξης της |Αυγής| είναι η δεξίωση και παραγωγή λόγου. Λόγου αριστερού και πρώτα απ’ όλα πολιτικού. Εδώ, όμως, χρειάζονται ορισμένες διευκρινίσεις.
Δεν υποστηρίζουμε πως η |Αυγή| πρέπει να είναι ένα περιοδικό ιδεών. Οφείλει να είναι πρώτα απ’ όλα εφημερίδα, δηλαδή να διαχειρίζεται, δημοσιογραφικά και πολιτικά, την τρέχουσα ειδησεογραφία, να παρεμβαίνει στις εξελίξεις. Αλλά με τη συνείδηση ότι, στην εποχή της πληροφορικής έκρηξης, μπορεί να υποδεχθεί στις σελίδες της ένα ελάχιστο μέρος της πληροφορίας. Επιπλέον, με την πληθώρα των έντυπων και ηλεκτρονικών μέσων, και κυρίως της τηλεόρασης, που καθορίζουν την ατζέντα του «τι συνέβη» και τι όχι, μόνο σ’ ένα βαθμό μπορεί να διαχειριστεί, παρεμβατικά, μια άλλη, εναλλακτική εκδοχή πληροφόρησης, με εξαίρεση βέβαια το πεδίο των κοινωνικών κινημάτων και κινήσεων, όπου προνομιακά μπορεί να λειτουργήσει, π.χ. με ειδικά εστιασμένα φύλλα μέσα στην εβδομάδα, που θα αφορούν τη νεολαία, τα δικαιώματα, τον πολιτισμό, την ψυχαγωγία, τις εργασιακές σχέσεις, την οικολογία κλπ.
Οι συνθήκες του ανταγωνισμού με τις μεγάλες εφημερίδες, οι οποίες αποτελούν, για τα μέτρα της |Αυγής|, γιγάντιους οργανισμούς -μαζί και πολύ ισχυρά πολιτικά κέντρα εξουσίας- είναι τρομακτικές. Δεν έχει λοιπόν νόημα κανένας ανταγωνισμός στο «γήπεδο» όπου παίζουν αυτές, γιατί το αποτέλεσμα θα είναι συντριπτικό για τη δικιά μας εφημερίδα. Η |Αυγή| οφείλει να αναζητεί συνεχώς, να επιβεβαιώνει και να εμπλουτίζει, τον ιδιαίτερο, και αναντικατάστατο, λόγο ύπαρξής της. Κατά τη γνώμη μας, πρέπει να είναι μια εφημερίδα έκφρασης και παραγωγής αριστερού, βαθιά ανανεωτικού και ριζοσπαστικού πολιτικού λόγου, αριστερών ιδεών, αριστερής αντίληψης. Αυτός είναι ο ρόλος της |Αυγής|, που δεν υποκαθίσταται από οτιδήποτε άλλο, και ταυτόχρονα συνιστά μια διαδικασία εκ των ων ουκ άνευ για την αριστερά.
Και σε άλλες εφημερίδες εκφράζεται αριστερός λόγος, και μάλιστα από αρκετούς αριστερούς αρθρογράφους και δημοσιογράφους. Όλοι διαβάζουμε κι άλλες εφημερίδες και θα συνεχίσουμε να τις διαβάζουμε. Υπάρχει όμως μια διαφορά. Τα συμφραζόμενα, καθώς και η πολιτική κατεύθυνση, κάθε μιας από τις μεγάλες εφημερίδες, αφαιρούν, ακόμα και απ’ το πιο αριστερό κείμενο που γράφεται και διαβάζουμε στις σελίδες τους, ένα μέρος από τη δραστικότητά του, τελικά από τη «σημασία» του. Αλλά ακόμα κι έτσι, προκειμένου να λειτουργήσει ένα αριστερό κείμενο σε μια από τις μεγάλες εφημερίδες, προϋποθέτει την ύπαρξη ενός συγκροτημένου αριστερού λόγου και τη διακριτή αποτύπωσή του μέσα στη δημόσια συζήτηση, δηλαδή προϋποθέτει την |Αυγή|. Διαφορετικά, ακόμα και οι καλύτερες προθέσεις του κάθε αρθρογράφου, δεν μπορούν να συναντήσουν τις θεωρητικές και ιδεολογικές τους προκείμενες. Εν τέλει, θα υπαχθούν, ως λόγος αντιρρητικός ή «αποκλίνων», στην κεντρική πολιτική κατεύθυνση της εφημερίδας στην οποία γράφει.
Δεν νομίζουμε ότι χρειάζεται να συνεχίσουμε, παραθέτοντας και άλλα επιχειρήματα, ως προς το ότι η |Αυγή| θα πρέπει πρώτα απ’ όλα να είναι μια εστία αριστερών ιδεών, απόψεων, παρεμβάσεων. Βεβαίως πρέπει να έχει την καλύτερη δυνατή ειδησεογραφία, τη μέγιστη δυνατή πληρότητα. Επ’ αυτού πρέπει να αλλάξουν πολλά. Άλλωστε, μόνο μέσα σε ένα τέτοιο «περιβάλλον» μπορούν να ανθίσουν οι ιδέες και οι απόψεις, να βρουν τις αρθρώσεις τους με τα κοινωνικά ερείσματα, να δημιουργήσουν τις ρηξικέλευθες συνάψεις -όχι εν κενώ, εν απουσία της κοινωνίας και της πραγματικότητας. Όμως, με όχημα μόνο την ενημέρωση, η |Αυγή| δεν μπορεί να πάει πουθενά. Σε αυτό το επίπεδο, οι μεγάλες εφημερίδες πάντα θα είναι πιο μπροστά από μας, θα είναι «καλύτερες».
Ο βασικός λόγος που οι σημερινοί, αλλά και οι εν δυνάμει, αυριανοί, πολυπληθέστεροι αναγνώστες θα παίρνουν την |Αυγή|, δεν είναι για να «πληροφορηθούν», αλλά για να διαβάσουν, να σκεφτούν και ενδεχομένως να συζητήσουν, μια αριστερή άποψη και πρόταση, επί όλων αυτών που συμβαίνουν γύρω μας, τα οποία, λίγο πολύ, «τα ξέρουν».
Άλλωστε, αντίστοιχος είναι και ο λόγος που ένα σημαντικό μέρος του ελληνικού λαού εμπιστεύεται σήμερα την αριστερά. Όχι για την καλύτερη διαχειριστική της δυνατότητα, αλλά για τις ιδέες της. Νομίζουμε ότι κανείς ψηφοφόρος μας σήμερα δεν πιστεύει ότι, αν αλλάξουν οι κοινωνικοί και πολιτικοί συσχετισμοί και βρεθούμε στην κυβέρνηση, θα εξαφανίσουμε τα ελλείμματα του ΙΚΑ, όμως ψηφίζει και στηρίζει τις ιδέες της αριστεράς για την κοινωνική ασφάλιση. Βεβαίως η αριστερά θα πρέπει να παρουσιάσει το πιο πειστικό και, κατά το δυνατόν, πιο συγκεκριμένο πρόγραμμα, επί των ελλειμμάτων του ΙΚΑ, θα πρέπει οπωσδήποτε να τα μειώσει, αν βρεθεί στην κυβέρνηση, όμως ο ψηφοφόρος σε τελική ανάλυση θα κρίνει αν και κατά πόσον η αριστερά πάλεψε με συνέπεια, μέχρις εσχάτων, αν υπερασπίστηκε το κοινωνικό αγαθό της κοινωνικής ασφάλισης, ακόμα και αν το ΙΚΑ δεν πάψει να είναι ελλειμματικό. Αυτό ήταν και το μεγάλο στοίχημα των κυβερνήσεων της κεντροαριστεράς στην Ευρώπη, που το έχασαν πανηγυρικά, αφού θέλησαν να είναι απλώς καλύτεροι διαχειριστές και δεν έπεισαν την κοινωνία πως υπερασπίζονται τις αξίες της αριστεράς, για το κοινωνικό κράτος και τα δημόσια αγαθά.
Είναι γνωστά τοις πάσι τα οικονομικά προβλήματα της |Αυγής|, παρά την ενίσχυση από τον ΣΥΝ, όσο του επιτρέπουν οι πενιχρές οικονομικές του δυνατότητες. Είναι απαραίτητο να γίνουν όλες οι αναγκαίες κινήσεις, σε μια λογική και προοπτική ανάπτυξης της εφημερίδας, που θα αντιμετωπίσει και αυτό το πρόβλημα, τον βραχνά που καθιστά σχεδόν αδύνατη την επιβίωσή της. Ναι, θα πρέπει να αυξηθούν τα έσοδα, και να γίνει ό,τι άλλο χρειάζεται. Και πάλι όμως ο ΣΥΝ θα πρέπει να στηρίζει οικονομικά την |Αυγή|, όχι μόνο γιατί το οφείλει στην ιστορία της αλλά γιατί η εφημερίδα αποτελεί ίσως την κρισιμότερη πολιτική και ιδεολογική προϋπόθεση της ύπαρξής του. Όχι γιατί είναι ένας καλός, ή λιγότερο καλός διεκπεραιωτής της «γραμμής», αλλά γιατί αποτελεί τη δημόσια έκφραση του πολιτικού μας χώρου, γιατί συνιστά μια πολύμορφη και πολυφωνική, δημιουργική διαδικασία, διαμόρφωσης ποικίλων πλευρών της αριστεράς: πολιτικών, θεωρητικών, κινηματικών, ιδεολογικών, κομματικών, αισθητικών κλπ.
Η μεγάλη δύναμη της |Αυγής| είναι οι αναγνώστες της, ο κόσμος της αριστεράς. Από αυτή την αστείρευτη δεξαμενή, που σήμερα διευρύνεται από το εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ και την ανταπόκρισή του στην κοινωνία, μπορεί να προκύψει η αναζωογόνησή της, όσον αφορά στη στελέχωσή της, τα κείμενά της, την κυκλοφορία της, αλλά και στα οικονομικά της. Βεβαίως μια νέα, πειστική απεύθυνση στον κόσμο, στο λαό της αριστεράς, είναι αναγκαία, και θεωρούμε βέβαιη την ανταπόκρισή του, σε μια ενδεχόμενη εκστρατεία νέας μετοχοποίησης και κυκλοφοριακής στήριξης. Πιστεύουμε όμως ότι η στήριξη της |Αυγής|, αυτό το «καθημερινό δημοψήφισμα» που συνιστά η ίδια η εφημερίδα -όπως και η αριστερά-, μπορεί να εκφραστεί και με μια γενναία αύξηση της τιμής του φύλλου, ας πούμε 1 ευρώ πάνω από τις άλλες εφημερίδες (και 2 ευρώ του κυριακάτικου φύλλου).
Δεν αποφασίσαμε αυτή τη στιγμή να παραστήσουμε τους οικονομικούς συμβούλους, ούτε γνωρίζουμε τις πρακτικές προκείμενες μιας τέτοιας πρότασης, όμως θέλουμε να θέσουμε το πρόβλημα στις πραγματικές του διαστάσεις. Η |Αυγή| έχει, θα έχει νόημα ύπαρξης, μόνο αν είναι μια εφημερίδα διαφορετική απ’ όλες τις υπόλοιπες, μόνο αν δεν μπορεί να υποκατασταθεί από μερικά κείμενα ή λίγα φιλικά σχόλια κάποιων μεγάλων εφημερίδων. Και αν είναι, αν γίνει μια τέτοια εφημερίδα, δηλαδή μια εύρωστη εστία αριστερών ιδεών, είμαστε σίγουροι πως ο λαός της αριστεράς θα καταβάλλει αδιαμαρτύρητα τη «συνδρομή» του, των 365 ευρώ το χρόνο, γι’ αυτό το επιπλέον που θα βρίσκει στις σελίδες της, και μόνο εκεί. Όχι για λόγους κομματικού πατριωτισμού ή ιστορικής συνήθειας και νοσταλγίας, αλλά γιατί ξέρει να εκτιμά κάθε σοβαρή προσπάθεια. Όπως ξέρει, ότι και ο πολιτισμός και η παιδεία δεν γίνονται χωρίς χρήματα. Και, αντίστροφα, αν ο αναγνώστης της |Αυγής| δεν έχει τη διάθεση να καταβάλει επιπλέον 1 ευρώ τη μέρα, είναι το ασφαλέστερο δείγμα ότι το προσφερόμενο φύλλο, η ίδια η εφημερίδα, όχι ως αφηρημένη αναγκαιότητα αλλά ως συγκεκριμένη πραγματικότητα, δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες του.
Θέλουμε να πιστεύουμε, ότι οι διαδικασίες που έχουν ήδη ανοίξει, θα έχουν ως αποτέλεσμα μια |Αυγή| βιώσιμη, εύρωστη και αναντικατάστατη εστία αριστερών ιδεών. Θα στηρίξουμε κάθε προσπάθεια και πρωτοβουλία προς αυτή την κατεύθυνση, σε ό,τι μας αντιστοιχεί.
ΑΠΟ ΤΙΣ "Αναγνώσεις" ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗΣ ΑΥΓΗΣ
