Του ΘΩΜΑ ΤΣΑΤΣΗ
Ηταν περασμένες 8.00 το βράδυ όταν ο Λεωνίδας Κύρκος με μικρά και αργά βήματα ανέβηκε στη σκηνή του «Παλλάς», κρέμασε το μπαστούνι σε μια άκρη στο αναλόγιο και έβγαλε μια κόλλα χαρτί. Σήκωσε το κεφάλι του και απευθυνόμενος στον κόσμο, που τον χειροκροτούσε όρθιος, είπε με ήρεμη φωνή: «Μην ανησυχείτε, είναι λίγα». Το χειροκρότημα δυνάμωσε, ακούστηκαν πολλά γέλια κι εκείνος περίμενε ένα - δύο λεπτά για να μιλήσει.
Στην εκδήλωση, που έγινε προς τιμήν του και πήγαν πολιτικοί σχεδόν απ' όλο το πολιτικό φάσμα, όλοι είπαν τα καλύτερα για τον πολιτικό λόγο του πολιτικού που εκπροσώπησε την ανανεωτική Αριστερά.
«Ενας από...»
Ο Λεωνίδας Κύρκος ξεκίνησε το λόγο του μ' ένα είδος έκκλησης. «Σας παρακαλώ να δικαιολογήσετε κάποια στοιχεία υπερβολής», είπε αναφερόμενος σ' όσα είχαν πει μέχρι εκείνη την ώρα όσοι έλαβαν το λόγο και ζήτησε να διορθωθεί «ένα λάθος». «Είμαι ένας από τους ιστορικούς ηγέτες της Αριστεράς, όχι ο ιστορικός ηγέτης της Αριστεράς». Λίγο αργότερα, αναφερόμενος στον πολιτικό κόσμο, είπε ότι «βάλλεται δημαγωγικά και ασυλλόγιστα». Και λίγο πριν κλείσει τη σύντομη παρέμβασή του πρόσθεσε: «Ας εισαγάγουμε στο λεξιλόγιό μας μια λέξη που αποφεύγουμε σαν ο διάολος το λιβάνι. Τη λέξη "έλεγχος". Από τη Βουλή και τα πανεπιστήμια έως τις καθημερινές μας συμπεριφορές».
«Οαση»
Ο πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής μιλώντας για τον Λεωνίδα Κύρκο είπε ότι διαφωνεί με πολλές από τις θέσεις που υποστήριξε ή υποστηρίζει. «Γνωρίζω ότι η πολιτική κριτική του απέναντι σε καίριες επιλογές της κυβέρνησης είναι αυστηρή. Αναγνωρίζω όμως ότι η κριτική αυτή στηρίζεται σε πολιτικές βάσεις. Οτι, αντίθετα προς τους άλλους, δεν ξεφεύγει από τα όρια του πολιτικού επιχειρήματος. Δεν εκπίπτει στον λαϊκισμό και στον μηδενισμό, σ' αυτό που ο ίδιος ο Λεωνίδας Κύρκος ονόμασε κάποτε "δημαγωγία της πλειοδοσίας και της καταγγελίας". Ακόμα κι όταν ήταν και είναι σκληρός στην κριτική του, ο Λεωνίδας Κύρκος ποτέ δεν χάνει την έμφυτη ευγένεια, το ήθος, την αξιοπρέπεια που τον χαρακτηρίζουν», είπε ο πρωθυπουργός. Ο ίδιος χαρακτήρισε τον λόγο του στη Βουλή «μια όαση πολιτικής δροσιάς. Ευγενικό σφύριγμα».
Ο πρόεδρος της Βουλής Δημήτρης Σιούφας αναφέρθηκε στον πολιτικό που «συνέβαλε σημαντικά στην πολιτική ζωή του τόπου. Τιμούμε τον πολιτικό που έζησε την πολιτική ως όραμα». Περιέγραψε «τις εντάσεις της εποχής» που οδήγησαν τον Λεωνίδα Κύρκο κοντά στον θάνατο το 1949, όταν καταδικάστηκε σε θάνατο. Και αφού έκανε μια αναδρομή στην πολιτική πορεία τόνισε ότι το 1993 δήλωσε την αποχώρησή του από τις πρώτες θέσεις, παραμένοντας όμως στις πρώτες γραμμές.
«Μαχητής ιδεών»
Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Γιώργος Παπανδρέου, αφού τον χαρακτήρισε μαχητή ιδεών που στάθηκε όρθιος στις διώξεις, μίλησε για τον πρωταγωνιστικό ρόλο του Λεωνίδα Κύρκου στο λαϊκό κίνημα, περιγράφοντας τη διορατικότητα και το όραμα που τον διέκριναν. Εντύπωση όμως έκανε μια αποστροφή του Παπανδρέου, που εκλήφθηκε ως μομφή κατά της νέας ηγεσίας του ΣΥΝ. «Ανθρωπος της προσφοράς δεν διεκδίκησε τον ρόλο του πολιτικού Πάπα που μοιράζει πιστοποιητικά αριστεροφροσύνης», είπε.
Είπε, επίσης, ότι Λεωνίδας Κύρκος αγωνίστηκε για την ένωση των αγώνων της άλλης Αριστεράς. Και απευθυνόμενος στο τιμώμενο πρόσωπο τη χθεσινής εκδήλωσης είπε: «Θέλω να σ' ευχαριστήσω για τη μουσική που τραγούδησες για μια άλλη Ελλάδα, ανθρώπινη και κοινωνική».
«Στα 84 χρόνια του», είπε ο πρώην πρόεδρος της Κύπρου Γιώργος Βασιλείου «δείχνει στους νέους τον δρόμο των οραμάτων», προσθέτοντας ότι ο Κύρκος ήταν και είναι εκπρόσωπος του ρεαλισμού.
«Στο σωστό κόμμα»
Ο πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ Αλέκος Αλαβάνος μίλησε για την τιμή που αισθάνεται να μιλά για τον Κύρκο. Και μιλώντας για την πολιτική συνάντηση που είχε μαζί του είπε, προκαλώντας τα γέλια και τα χειροκροτήματα του ακροατηρίου: «Γνωρίσαμε τον Λεωνίδα μεγαλύτεροι. Αφού είχαμε συνάψει άλλες σχέσεις. Δεν ήταν η πρώτη μας σχέση». Και περιγράφοντας ένα άγαλμα που στέκει κάπου χαμηλά στην Γκραν Πλας, στις Βρυξέλλες, που θυμίζει τον Λεωνίδα Κύρκο, είπε ότι θα μπορούσε να είναι άγαλμα, όπως έχει συμβεί με πολλούς συνομήλικούς του. Και κλείνοντας πρόσθεσε: «Μπορεί να γεννήθηκε σε λάθος τόπο ή σε λάθος χρόνο. Μπορεί. Είναι σίγουρα στο σωστό κόμμα».
«Μάθημα»
Ο Κ. Μητσοτάκης μίλησε για τη συνάντησή τους, αμέσως μετά τη σύλληψή τους πριν από περίπου 41 χρόνια, το βράδυ της 21ης Απριλίου, όταν συνελήφθησαν από τη χούντα. Κι έκανε ένα είδος αυτοκριτικής, λέγοντας «πόσο χρήσιμο ήταν για τους αστούς πολιτικούς να αντιληφθούν τι είχαν περάσει οι αριστεροί πολιτικοί. Και αναφερόμενος στο 1989, είπε σχηματίστηκε μια κυβέρνηση για να μην παραγραφεί ένα αδίκημα. Και πρόσθεσε ότι ήταν «μάθημα για την Αριστερά η συνάντηση εκείνη».
«Στον εθνικό ρόλο»
Τελευταίος έλαβε τον λόγο ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης. Περιέγραψε την παράλληλη πορεία που είχε με τον Λεωνίδα Κύρκο, χωρίς όμως να συμπέσει. Και μίλησε για τα χαρακτηριστικά του. «Το 1974 έλεγε, η πλειοψηφία κυβερνά συνυπολογίζοντας τη μειοψηφία». Μίλησε επίσης για «την πίστη του Κύρκου στον εθνικό και όχι απλά ταξικό ρόλο της Αριστεράς» και τέλος για την κριτική υποστήριξη προς το ΠΑΣΟΚ το 1981.
Στην εκδήλωση προς τιμήν του Λεωνίδα Κύρκου, εκτός των δεκάδων συναγωνιστών του πήγαν επίσης οι: Μανώλης Γλέζος, Απόστολος Κακλαμάνης, Άννα Ψαρούδα Μπενάκη, Ντόρα Μπακογιάννη, Θόδωρος Ρουσόπουλος, Κώστας Σκανδαλίδης και Αλέξης Τσίπρας. Από τον επιχειρηματικό κόσμο ήταν ο Βαρδής Βαρδινογιάννης συνοδευόμενος από τη σύζυγό του Μαριάννα.
«Ενας από...»
Ο Λεωνίδας Κύρκος ξεκίνησε το λόγο του μ' ένα είδος έκκλησης. «Σας παρακαλώ να δικαιολογήσετε κάποια στοιχεία υπερβολής», είπε αναφερόμενος σ' όσα είχαν πει μέχρι εκείνη την ώρα όσοι έλαβαν το λόγο και ζήτησε να διορθωθεί «ένα λάθος». «Είμαι ένας από τους ιστορικούς ηγέτες της Αριστεράς, όχι ο ιστορικός ηγέτης της Αριστεράς». Λίγο αργότερα, αναφερόμενος στον πολιτικό κόσμο, είπε ότι «βάλλεται δημαγωγικά και ασυλλόγιστα». Και λίγο πριν κλείσει τη σύντομη παρέμβασή του πρόσθεσε: «Ας εισαγάγουμε στο λεξιλόγιό μας μια λέξη που αποφεύγουμε σαν ο διάολος το λιβάνι. Τη λέξη "έλεγχος". Από τη Βουλή και τα πανεπιστήμια έως τις καθημερινές μας συμπεριφορές».
Ο Κ. Καραμανλής στο βήμα της εκδήλωσης με φόντο το πρόσωπο του Λεωνίδα Κύρκου |
Ο πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής μιλώντας για τον Λεωνίδα Κύρκο είπε ότι διαφωνεί με πολλές από τις θέσεις που υποστήριξε ή υποστηρίζει. «Γνωρίζω ότι η πολιτική κριτική του απέναντι σε καίριες επιλογές της κυβέρνησης είναι αυστηρή. Αναγνωρίζω όμως ότι η κριτική αυτή στηρίζεται σε πολιτικές βάσεις. Οτι, αντίθετα προς τους άλλους, δεν ξεφεύγει από τα όρια του πολιτικού επιχειρήματος. Δεν εκπίπτει στον λαϊκισμό και στον μηδενισμό, σ' αυτό που ο ίδιος ο Λεωνίδας Κύρκος ονόμασε κάποτε "δημαγωγία της πλειοδοσίας και της καταγγελίας". Ακόμα κι όταν ήταν και είναι σκληρός στην κριτική του, ο Λεωνίδας Κύρκος ποτέ δεν χάνει την έμφυτη ευγένεια, το ήθος, την αξιοπρέπεια που τον χαρακτηρίζουν», είπε ο πρωθυπουργός. Ο ίδιος χαρακτήρισε τον λόγο του στη Βουλή «μια όαση πολιτικής δροσιάς. Ευγενικό σφύριγμα».
Ο πρόεδρος της Βουλής Δημήτρης Σιούφας αναφέρθηκε στον πολιτικό που «συνέβαλε σημαντικά στην πολιτική ζωή του τόπου. Τιμούμε τον πολιτικό που έζησε την πολιτική ως όραμα». Περιέγραψε «τις εντάσεις της εποχής» που οδήγησαν τον Λεωνίδα Κύρκο κοντά στον θάνατο το 1949, όταν καταδικάστηκε σε θάνατο. Και αφού έκανε μια αναδρομή στην πολιτική πορεία τόνισε ότι το 1993 δήλωσε την αποχώρησή του από τις πρώτες θέσεις, παραμένοντας όμως στις πρώτες γραμμές.
Χειραψία Γ. Παπανδρέου - Αλ. Τσίπρα, δίπλα από τους Κ. Μητσοτάκη και Ντόρα Μπακογιάννη |
Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Γιώργος Παπανδρέου, αφού τον χαρακτήρισε μαχητή ιδεών που στάθηκε όρθιος στις διώξεις, μίλησε για τον πρωταγωνιστικό ρόλο του Λεωνίδα Κύρκου στο λαϊκό κίνημα, περιγράφοντας τη διορατικότητα και το όραμα που τον διέκριναν. Εντύπωση όμως έκανε μια αποστροφή του Παπανδρέου, που εκλήφθηκε ως μομφή κατά της νέας ηγεσίας του ΣΥΝ. «Ανθρωπος της προσφοράς δεν διεκδίκησε τον ρόλο του πολιτικού Πάπα που μοιράζει πιστοποιητικά αριστεροφροσύνης», είπε.
Είπε, επίσης, ότι Λεωνίδας Κύρκος αγωνίστηκε για την ένωση των αγώνων της άλλης Αριστεράς. Και απευθυνόμενος στο τιμώμενο πρόσωπο τη χθεσινής εκδήλωσης είπε: «Θέλω να σ' ευχαριστήσω για τη μουσική που τραγούδησες για μια άλλη Ελλάδα, ανθρώπινη και κοινωνική».
«Στα 84 χρόνια του», είπε ο πρώην πρόεδρος της Κύπρου Γιώργος Βασιλείου «δείχνει στους νέους τον δρόμο των οραμάτων», προσθέτοντας ότι ο Κύρκος ήταν και είναι εκπρόσωπος του ρεαλισμού.
«Στο σωστό κόμμα»
Ο πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ Αλέκος Αλαβάνος μίλησε για την τιμή που αισθάνεται να μιλά για τον Κύρκο. Και μιλώντας για την πολιτική συνάντηση που είχε μαζί του είπε, προκαλώντας τα γέλια και τα χειροκροτήματα του ακροατηρίου: «Γνωρίσαμε τον Λεωνίδα μεγαλύτεροι. Αφού είχαμε συνάψει άλλες σχέσεις. Δεν ήταν η πρώτη μας σχέση». Και περιγράφοντας ένα άγαλμα που στέκει κάπου χαμηλά στην Γκραν Πλας, στις Βρυξέλλες, που θυμίζει τον Λεωνίδα Κύρκο, είπε ότι θα μπορούσε να είναι άγαλμα, όπως έχει συμβεί με πολλούς συνομήλικούς του. Και κλείνοντας πρόσθεσε: «Μπορεί να γεννήθηκε σε λάθος τόπο ή σε λάθος χρόνο. Μπορεί. Είναι σίγουρα στο σωστό κόμμα».
Κ. Καραμανλής, Γ. Παπανδρέου (με τη σύζυγό του), Κ. Στεφανόπουλος, Κ. Σημίτης, Κ. Μητσοτάκης, Δ. Σιούφας και Γ. Βασιλείου δίπλα στον Λ. Κύρκο, στην πρώτη σειρά του «Παλλάς». Αμέσως πιο πίσω ο Βαρδής και η Μαριάννα Βαρδινογιάννη |
Ο Κ. Μητσοτάκης μίλησε για τη συνάντησή τους, αμέσως μετά τη σύλληψή τους πριν από περίπου 41 χρόνια, το βράδυ της 21ης Απριλίου, όταν συνελήφθησαν από τη χούντα. Κι έκανε ένα είδος αυτοκριτικής, λέγοντας «πόσο χρήσιμο ήταν για τους αστούς πολιτικούς να αντιληφθούν τι είχαν περάσει οι αριστεροί πολιτικοί. Και αναφερόμενος στο 1989, είπε σχηματίστηκε μια κυβέρνηση για να μην παραγραφεί ένα αδίκημα. Και πρόσθεσε ότι ήταν «μάθημα για την Αριστερά η συνάντηση εκείνη».
«Στον εθνικό ρόλο»
Τελευταίος έλαβε τον λόγο ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης. Περιέγραψε την παράλληλη πορεία που είχε με τον Λεωνίδα Κύρκο, χωρίς όμως να συμπέσει. Και μίλησε για τα χαρακτηριστικά του. «Το 1974 έλεγε, η πλειοψηφία κυβερνά συνυπολογίζοντας τη μειοψηφία». Μίλησε επίσης για «την πίστη του Κύρκου στον εθνικό και όχι απλά ταξικό ρόλο της Αριστεράς» και τέλος για την κριτική υποστήριξη προς το ΠΑΣΟΚ το 1981.
Στην εκδήλωση προς τιμήν του Λεωνίδα Κύρκου, εκτός των δεκάδων συναγωνιστών του πήγαν επίσης οι: Μανώλης Γλέζος, Απόστολος Κακλαμάνης, Άννα Ψαρούδα Μπενάκη, Ντόρα Μπακογιάννη, Θόδωρος Ρουσόπουλος, Κώστας Σκανδαλίδης και Αλέξης Τσίπρας. Από τον επιχειρηματικό κόσμο ήταν ο Βαρδής Βαρδινογιάννης συνοδευόμενος από τη σύζυγό του Μαριάννα.
tsath@enet.gr
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 18/04/2008
