Απ' τον Ηρόδοτο μέχρι τον Μαρξ

Του ΦΩΤΗ ΠΑΠΟΥΛΙΑ

Ο κλητήρας των γραφείων του Συνασπισμού δεν έκρυψε την έκπληξή του όταν ο Αλ. Αλαβάνος του ζήτησε να προμηθεύεται τους «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς», τη «Χέραλντ Τρίμπιουν» και τον «Γκάρντιαν».

Το βιβλίο του νέου τότε ευρωβουλευτή του ΚΚΕ.

Η έκπληξή του θα γινόταν σίγουρα μεγαλύτερη αν είχε μάθει ότι στο βιβλίο του «Σημειώσεις για την Αριστερά και την Ευρώπη» (εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή» 1989), όταν ο Αλαβάνος ήταν ακόμη στέλεχος του ΚΚΕ, οι πλείστες των παραπομπών οδηγούσαν στην αγγλική οικονομική εφημερίδα.

*Μελετητής του Ηρόδοτου και του Θουκυδίδη, ο πρόεδρος του ΣΥΝ δεν είχε διστάσει να διασταυρώσει την γραφίδα του με τον καθηγητή Δ. Μαρωνίτη για την παγκοσμιοποίηση στο έργο του Ηρόδοτου, επισημαίνοντας πως «ο Ηρόδοτος όχι μόνο αναζήτησε την οικουμενικότητα αλλά και εξέφρασε με μεγάλο ριζοσπαστισμό για την εποχή του την ανάγκη για μια διεθνή νομιμότητα, ένα διεθνές δίκαιο που διέπει τους πάντες». Το 9τομο έργο του «πατέρα της Ιστορίας» το συμβουλεύεται συχνά και δεν είναι τυχαίο ότι χρησιμοποιεί στις ομιλίες του αποσπάσματά του, ειδικά όταν κάνει αναφορές στην παγκοσμιοποίηση. Ακόμη μεγαλύτερο είναι το ενδιαφέρον του για τον Θουκυδίδη, τον οποίο θεωρεί ως τον μεγαλύτερο πολιτικό αναλυτή όλων των εποχών...

*Από τη στιγμή που έφτασε στις Βρυξέλλες ως νεαρός ευρωβουλευτής του ΚΚΕ -για να παραμείνει επί μία 25ετία- ο Α. Αλαβάνος δείχνει να συνειδητοποιεί ότι τα κλασικά εφόδια της μαρξιστικής παδείας δεν του ήταν αρκετά για να «κατανοηθεί ένας κόσμος που αλλάζει διαρκώς και στον οποίο η αριστερά έπρεπε να απαντήσει με σύγχρονο τρόπο», όπως λέει.

*Εκεί, λοιπόν, «ανακάλυψε» τους ιστορικούς όπως τον Ε. Χομπσμπάουμ και το μνημειώδες έργο του «Η εποχή των επαναστάσεων», τον Χ. Στάιν, τον Στ. Ράνσιμαν για την καλύτερη κατανόηση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και των σταυροφοριών και τον άγγλο ιστορικό Ρ. Γκλογκ. Και μαζί τους, τον αμερικανό ιστορικό κριτικό του πολιτισμού Χ. Σ. Χιουζ. «Για να μελετήσω την αμερικανική αυτοκρατορία, το νέο Βυζάντιο», εξηγεί.

*Η αμερικανική οικονομική σχολή δεν τον έχει αφήσει αδιάφορο και (οικονομολόγος και ο ίδιος) διαβάζει μανιωδώς τους Π. Κρούγκμαν (από τους «γκουρού» της εποχής Κλίντον), Π. Κένεντι.

Είναι προσωπικός φίλος του νομπελίστα Τζόζεφ Στίγκλιτζ (είχαν γνωρισθεί σε ένα συνέδριο κατά της παγκοσμιοποίησης στην Κρήτη) και εκτιμά βαθιά τους Λ. Σάμερς και Π. Σάμιουελσον. Σε όσους μάλιστα (και είναι αρκετοί στον ΣΥΡΙΖΑ) τον «μέμφονται» για την προτίμησή του στους σμερικανούς οικονομολόγους, τους συστήνει το έργο των Π. Σουίζι και Π. Μπράουν «Μονοπωλιακός Καπιταλισμός», αφού εκεί θα βρουν απαντήσεις για το πώς μπορεί να γίνει αναδιανομή του πλούτου σε χώρες όπως η Ελλάδα.

*Εχοντας επισκεφθεί χώρες της Λατινικής Αμερικής (Βραζιλία, Χιλή, Αργεντινή και δύο φορές την Κούβα), έχει αναπτύξει σχέσεις με τον κοινωνιστή φιλόσοφο Κ. Φουέντες, συγγραφέα του βιβλίου «Η νέα Αριστερά της Λατινικής Αμερικής» και επιμένει πως «το εγχείρημα δείχνει ότι υπάρχει δρόμος για την αριστερά». Από τις ιδεολογικές αναζητήσεις του προέδρου του ΣΥΝ δεν λείπει κι ο ευρωπαίος μαρξιστής φιλόσοφος Λ. Γκολντμάν με την κριτική του στον οργανωμένο καπιταλισμό που αποβλέπει στη συνεχή οικονομική ανάπτυξη και την ελαχιστοποίηση των κοινωνικών και πολιτικών κρίσεων.

*Σύζυγος της ψυχιάτρου Κάτιας Χαραλαμπάκη, ο πρόεδρος του ΣΥΝ δεν θα μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστος από τις δικές της προτάσεις -αν και στο παρελθόν οι σχέσεις της αριστεράς με την ψυχανάλυση ήταν μάλλον πολεμικές. Σήμερα «εντρυφεί» στον αμερικανό ανθρωπολόγο Γκ. Μπέιτσον και τον ψυχίατρο Μ. Ερικσον. Οι επιστήμες αυτές «μπορεί εκ πρώτης όψεως να μην έχουν σχέση με την πολιτική, όμως το υποσυνείδητο είναι αυτό που μας καθοδηγεί», απαντά σε όσους αστειευόμενοι τον ρωτούν: «Πρόεδρε, σε εξετάζει η σύζυγος κάθε βράδυ;».

ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚH ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ